بررسي اثر كاربرد مواد آلي، كودهاي بيولوژيك و كود شيميايي بر قابليت هضم و ميزان پروتيين سورگوم علوفه اي رقم اسپيدفيد

Assessment the Effect of Organic Fertilizers, Biofertilizers and Chemical Fertilizers on Dry Matter Digestibility and Crude Protein of Forage Sorghum Speed Feed Cultivar

يكي از مسايل اساسي در توليد علوفه مورد نياز خصوصيات كيفي علوفه توليد شده است. به منظور بررسي اثر كاربرد مواد آلي، كودهاي بيولوژيك و كود شيميايي بر خصوصيات كيفي سورگوم علوفه‌اي آزمايشي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 10 تيمار و 3 تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه فردوسي مشهد در سال 1387 انجام شد. تيمارهاي آزمايش شامل 1-تلقيح بذور با كود بيولوژيك نيتروكسين (شامل مخلوطي از باكتري‌هاي ازتوباكتر و آزوسپريلوم گونه Azospirillum brasilense و Azotobacter chroococcum) 2- كمپوست به ميزان 15 تن در هكتار و 3- ورمي كمپوست به ميزان 10 تن در هكتار 4-تلقيح بذور با كود بيولوژيك نيتروكسين و كمپوست به ميزان 10 تن در هكتار 5- تلقيح بذور با كود بيولوژيك نيتروكسين و ورمي كمپوست به ميزان 7 تن در هكتار 6-تلقيح بذور با باكتري‌هاي حل كننده فسفات از جنس (Pseudomonas flurescence)7- تلقيح بذور با كود بيولوژيك نيتروكسين و باكتري‌هاي حل كننده فسفات از جنس(Pseudomonas flurescence) 8- تلقيح بذور با باكتري‌هاي حل كننده فسفات از جنس (Pseudomonas flurescence) و كمپوست به ميزان 15 تن در هكتار 9- كود شيميايي به ميزان 80 كيلوگرم كود ازته و 50 كيلوگرم كود فسفره در هكتار 10-تيمار شاهد (بدون مصرف كود) بود. خصوصيات كيفي مورد بررسي شامل قابليت هضم ماده خشك، قابليت هضم ماده آلي، درصد ارزش هضمي، درصد خاكستر و ميزان پروتيين خام بود. برداشت علوفه در دو چين انجام شد و صفاتي مانند درصد برگ، درصد ساقه و نسبت برگ به ساقه نيز مورد بررسي قرار گرفت. نتايج آزمايش نشان داد كه اعمال تيمارهاي مختلف بر قابليت هضم ماده خشك، قابليت هضم ماده آلي، درصد ارزش هضمي و درصد خاكستر بي تاثير بود. بيشترين و كمترين قابليت هضم ماده خشك در چين اول در تيمارهاي تلفيقي سودوموناس و كمپوست (23/65 درصد) و تيمار كود شيميايي (61/61 درصد) بدست آمد.در چين دوم نيز تيمار تلفيقي سودوموناس و كمپوست داراي بيشترين قابليت هضم ماده خشك (18/65 درصد) بود و كمترين آن در تيمار كود شيميايي (08/61 درصد) مشاهده شد.ميزان پروتيين علوفه به خوبي تحت تاثير تيمارهاي مختلف اعمال شده قرار گرفت. در چين اول بيشترين مقدار پروتيين را تيمار تلفيقي ازتوباكتر و ورمي كمپوست (78/115 گرم بر كيلوگرم) توليد نمود و كمترين ميزان پروتيين مربوط به تيمار سودوموناس (65/92 گرم بر كيلوگرم) بود. در چين دوم نيز تيمارهاي تلفيقي ازتوباكتر و ورمي كمپوست و شاهد به ترتيب بيشترين (14/117 گرم بر كيلوگرم) و كمترين (63/85 گرم بر كيلوگرم) ميزان پروتيين را توليد نمودند. ميزان پروتيين در تيمار كود شيميايي در چين دوم به شدت كاهش يافت. در مجموع نتايج اين آزمايش نشان داد كه مواد آلي، كودهاي بيولوژيك و كود شيميايي تاثير چنداني بر قابليت هضم ماده خشك و ماده آلي، درصد ارزش هضمي و درصد خاكستر ندارند، اما بر مقدار پروتيين گياه تاثير قابل توجهي داشته و مي توانند از اين طريق كيفيت علوفه توليدي را افزايش دهند.

Quality is one of the most important factors on forage production. In order to evaluate the effect of organic fertilizers, biofertilizers and chemical fertilizers on forage quality of Sorghum, a field experiment was conducted in Farm Research Station, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad during the year 2008. Treatments were 1- seed inoculation with the combination of Azotobacter and Azospirillum 2- Compost (15 t/h) 3- Vermicompost (10 t/h). 4-seed inoculation with Azotobacter and Azospirillum and compost (15t/h) 5- seed inoculation with Azotobacter and Azospirillum and Vermicompost(10t/h) 6- seed inoculation with Pseudomonas flurescence 7- seed inoculation with Pseudomonas flurescence and Azotobacter and Azospirillum combination 8- seed inoculation with Pseudomonas flurescence and compost(15t/h) 9- chemical fertilizer (80 kg/h urea fertilizer and 50 kg/h phosphate fertilizer) 10- control. A randomized complete block design with 10 treatments and 3 replications was used. The studied quality factors were Dry Matter Digestibility (DMD), Organic Matter Digestibility (OMD), D-Value, Ash percentage and Crude Protein (CP). Harvesting was performed in 2 cuts. Results of the experiment indicated that DMD, AMD, D-Value and Ash percentage were not affected by the treatments. The highest and the lowest amount of DMD obtained in combined treatment of compost and pseudomonas and chemical fertilizers in two cuts, respectively. Protein content of forage was significantly affected by the treatments. Combined treatment of Azotobacter and vermicompost had the highest amount of crude protein (115.78 g/kg) and pseudomonas treatment had the lowest (92.65 g/kg) on first cut. On second cut, Azotobacter and vermicompost treatment and control treatment had the highest (117.14 g/kg) and he lowest (85.63 g/kg) crude protein content, respectively. Amount of CP in chemical fertilizers treatment was highly decreased on second cut. In general, results of this experiment showed that organic fertilizers, biofertilizers and chemical fertilizers has a little effect on DMD, OMD, D-Value and Ash percentage, but has a great effect on Crude Protein content of forage and can increase the forage quality in this way.