ارزيابي تاثير تنش كمبود اكسيژن بر مولفه‌‌هاي جوانه‌زني و رشد گياهچه 5 رقم گندم

Evaluation of Oxygen Deficit Stress on Germination Indicators and Seedling Growth of Five Wheat Cultivars

به منظور بررسي رابطه تنش كمبود اكسيژن بر مولفه‌‌هاي جوانه‌زني و رشد گياهچه گندم در شرايط آزمايشگاهي، مطالعه‌اي بر روي 5 رقم گندم در آزمايشگاه در سال 1386 ‌انجام شد. اين آزمايش با آرايش فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار اجرا گرديد. تيمارهاي آزمايشي شامل 5 رقم گندم (چمران، فلات، روشن، استار و شعله) به‌عنوان فاكتور اول و 2 سطح اكسيژن (بذر با شرايط نرمال و بذر با شرايط تنش‌كمبود اكسيژن) به‌عنوان فاكتور دوم در هر يك از ارقام مذكور انجام گرفت. نتايج بدست آمده از اين آزمايش نشان داد كه تنش كمبود اكسيژن باعث كاهش درصد جوانه‌زني، سرعت جوانه‌زني، ضريب آلومتريك، شاخص بنيه بذر و ساير مولفه‌هاي جوانه‌زني در ارقام مختلف گرديد. بنابراين مي‌توان از اين آزمون به‌عنوان روشي مناسب جهت تعيين كيفيت توده‌هاي بذري مختلف در شرايط ماندابي استفاده نمود. در بين ارقام، رقم گندم روشن از نظر بسياري از مولفه‌‌هاي جوانه‌زني (مانند درصد جوانه‌زني و سرعت جوانه زني) بيش از ارقام چمران، فلات و استار به اين نوع تنش مقاوم بوده است. در صورتيكه رقم چمران از نظر غالب شاخص‌هاي جوانه‌زني جزو كلاس بذري ضعيف دسته‌بندي شد. در ميان ارقام مورد آزمايش بيشترين ضرايب همبستگي مربوط به شاخص بنيه بذر با طول گياهچه و وزن خشك ريشه‌چه و گياهچه به ترتيب با 92/0 و 90/0 بود.

To investigate the relationship oxygen deficit stress on germination indicators and seedling growth of five wheat cultivars in laboratory condition, an experiment with Randomized Complete Block design in factorial arrangement with three replications was conducted in 2008. The treatments consisted of five wheat cultivars (Chamran, Flat, Roshan, Stare and Shole) as A factor, and two oxygen level (normal seed and seed under oxygen deficit stress conditions) as B factor in each of these figures was done. Results showed that oxygen deficit stress caused to decrease for various cultivars germination percentage, germination rate, allometric coefficient, seed vigor index and other germination indicators. Therefore, this test as a suitable method for determining the quality of various seed lot can be used in the water logging condition. In addition, among different cultivars characterized that Roshan cultivar was more resistant to oxygen deficit stress than Chamran, Flat and Star cultivars. Although Chamran cultivar is common cultivar in Khouzestan, but of look most germination indicators arranged as weak seed class. The highest correlation coefficients among the tested cultivars have been related to seed vigor with seedling length and dry weight of radicle with seedling with 0.92 and 0.90, respectively.