بررسي و تحليل طرح هاي كاربندي به كار رفته در تيمچه هاي بازار تبريز

A Study and Analysis of Karbandy[Coffered Ceiling] Designs Used in Covered Passageway of Tabriz Bazaar

اين مقاله درصدد بررسي و تحليل طرحهاي كاربندي به كاررفته در تيمچههاي بازار سنّتي شهر تبريز است. روش پژوهش بر مبناي مطالعه پيمايشي و جمعيّت آماري مشتمل بر22 تيمچه بازار سنّتي شهر تبريز بوده است كه پنج تيمچه به دليل عدم استفاده از طرح كاربندي و تجديد بناي كلّي طرح ساختمان آن، از جمعيّت آماري كنار گذاشته شده و نمونهگيري از 17 تيمچه باقيمانده صورت گرفته است. به دليل ثبت جهاني بازار سنّتي شهر تبريز و مطالعات پژوهشي بر آثار معماري سنّتي ايراني، چنين پژوهشي الزامي به نظر ميرسد. نتايج حاصل از پژوهش، بيانگر آن است كه بيشترين استفاده از زمينه مستطيل در طرح ساختار كاربندي تيمچهها صورت گرفته است. تعداد كاربندي?هاي 16 ضلعي در انواع مختلف، بيشتر از كاربنديهاي ساير اضلاع است و در سردر تيمچهها اغلب از نيم كاربنديهاي20 ضلعي استفاده شده است. از ساير كاربنديها با ساختار 6، 8، 10، 12، 14، 20، 24 و 28تايي حداقل يك نمونه به كار برده شده است. امّا در هيچ دو تيمچهاي از يك طرح يكسان استفاده نگرديده است.

This article intends to study and analysis Karbandy designs used in the covered passageways of Tabriz traditional bazaar. The method of research is based on survey and a statistical society including 22 covered passageways of traditional bazaar of Tabriz. Five covered passageways have been removed from the statistical society because of lack of using Karbandy designs and general renovation of total design and sampling was made for the remaining 17 covered passageways. Due to the world registration of traditional bazaar of Tabriz and research studies on works of Iranian traditional architecture, such a kind of research seems to be essential. The results of this research indicate that the greatest rate of use of rectangular shape has been used in the design structure of Karbandy at covered passageways with shops. The number of sixteen sided Karbandys in different kinds are more than Karbandys of other sides. In the door head of covered passageway , mainly the half-Karbandys of 20 sides have been used. Of other Karbandys with the structures of 6,8,10.12,14,20,24 and 28 , at least one sample has been employed. However, in each two covered passageways, no similar design has been used.