بررسي ميزان آزادي علمي استادان دانشگاه شيراز با توجه به متغيرهاي جمعيت‌شناختي

An Investigation into the Academic Freedom of Faculty Members of Shiraz University Based on Demographic Variables

هدف پژوهش حاضر بررسي ميزان آزادي علمي استادان دانشگاه شيراز است. بدين منظور نمونه‌اي به حجم 203 نفر با روش نمونه‌گيري طبقه‌اي از بين استادان دانشكده‌ها انتخاب گرديد. براي جمع‌آوري داده‌ها از پرسش‌نامه‌ي محقق‌ساخته‌ي بررسي ميزان آزادي علمي استادان استفاده شد. در اين تحقيق، تاثير پنج عامل دانشكده، سابقه‌ي كار، جنسيت، مرتبه‌ي علمي و ميزان آگاهي استادان از قوانين، بر ميزان آزادي علمي اعضاي هيات علمي در ابعاد آموزشي، پژوهشي، سازماني، فكري و اخلاقي- فرهنگي مورد بررسي قرار گرفت. نتايج حاصل از تحليل واريانس چندمتغيره نشان داد كه مرتبه‌ي علمي در چهار بعد آموزشي، پژوهشي، سازماني و فكري؛ نوع دانشكده در دو بعد پژوهشي و سازماني و ميزان آگاهي استادان از قوانين، در تمام ابعاد آموزشي، پژوهشي، سازماني، فكري و اخلاقي- فرهنگي بر ميزان آزادي علمي استادان تاثير معنا‌داري دارد، اما سابقه‌ي كار و جنسيت استادان تاثير معنا‌داري نداشت. نتايج تحليل رگرسيون چندگانه نشان داد كه دو عامل مرتبه‌ي علمي و ميزان آگاهي استادان از قوانين، به ترتيب، پيش‌بيني كننده‌ي ميزان‌ آزادي علمي استادان مي‌باشند، بدين معني كه استادان برخوردار از رتبه‌ي علمي بالاتر، ميزان آزادي علمي بيش‌تري را احساس مي‌كنند. هم‌چنين، افرادي كه آگاهي بيش‌تري نسبت به قوانين دانشگاه دارند، بيش‌تر از سايرين داراي آزادي علمي هستند.

The purpose of the study was to investigating the amount of academic freedom of faculty members of Shiraz University. For this purpose, a sample including 203 faculty members from Shiraz University colleges in the academic year 1389-90, were selected based on proportion classification sampling. They completed a researcher-made questionnaire on academic freedom. In this study, the effect of five factors; i.e., college, work experience, gender, academic rank, and awareness of university regulations on the amount of academic freedom in instructional, researching, institutional, thinking and moral-cultural dimensions were examined. The results of MANOVA showed that academic rank influenced the amount of academic freedom in four dimensions (instructional, researching, institutional and thinking), college in two dimensions (researching and institutional) and awareness of university regulations in all dimensions. Gender and work experience had no influence on the amount of academic freedom. The results of multiple regression revealed that academic rank and awareness of university regulations are significant predictors of the amount of the academic freedom. It suggests that faculty members with higher academic ranks enjoy a higher level of the academic freedom than the others. Furthermore, faculty members with more awareness of rules showed more academic freedom than the others.