شناسايي نيازهاي اطلاعاتي و ميزان رضايت مراجعه كنندگان كتابخانه هاي سازمان كتابخانه ها، موزه ها و مركز اسناد آستان قدس رضوي

Identifying the Information Needs and the Level of Satisfaction of the Clients Using the Libraries Affiliated to “the Organization of Libraries, Museums and Documents Center of Astan Quds Razavi”

هدف: نيازهاي اطلاعاتي و ميزان رضايت جامعه كتابخانه هاي سازمان كتابخانه ها، موزه ها و مركز اسناد آستان قدس رضوي (41 كتابخانه) را از نظر مراجعه كنندگان، كتابداران، و مسيولان كتابخانه ها بررسي شناسايي شده است. روش/ رويكرد پژوهش: داده ها با استفاده از سه پرسشنامه محقق ساخته گردآوري شده است. حجم نمونه مربوط به مراجعه كنندگان، با استفاده از جدول مورگان تعيين شد و در مورد كتابداران و مسيولان كتابخانه ها همه جامعه مورد بررسي قرار گرفت. يافته ها: بيشتر مراجعه كنندگان، زن (حدود 60 درصد) و داراي تحصيلات دانشگاهي (حدود 40 درصد) و آموزشگاهي (حدود 60 درصد) هستند. مراجعه كنندگان بيشترين نياز خود را به كتاب؛ و در بين انواع كتاب ها، به كتاب هاي درسي و كمك درسي اعلام كرده اند. در بين موضوع ها، به ترتيب داستان و رمان، رايانه و اينترنت، ديني و مذهبي عمومي، شعر و نثر، رياضيات، فيزيك، و شيمي در اولويت قرار دارند. همچنين، به ترتيب، از كيفيت كتاب ها و سپس، كميّت يعني تعداد نسخه ها، و در انتها جامع بودن موضوعي كتاب ها رضايت دارند. بيشتر مسيولان كتابخانه ها مرد و داراي مدرك تحصيلي كارشناسي كتابداري هستند. نسبت كتابداران زن و مرد تقريباً مساوي است و تقريباً نيمي از آنها داراي مدرك تحصيلي كارشناسي كتابداري هستند. مسيولان و كتابداران، در بين انواع كتاب ها، بيشترين نياز را به كتاب هاي كمك درسي و درسي؛ و در بين موضوع ها بيشترين نياز را به داستان و رمان، رايانه و اينترنت، فيزيك و رياضيات ذكر كرده اند. نتيجه گيري: دانش آموزان و دانشجويان مراجعان اصلي كتابخانه ها هستند و بايد نيازهاي اطلاعاتي آنها در اولويت قرار گيرد. مقايسه نظر مراجعه كنندگان با كتابداران و مسيولان كتابخانه ها نشان مي دهد كه بين نظر آنها تفاوت اندكي وجود دارد. هر كتابخانه از جامعه و ويژگي خاصي برخوردار است و نيازمند تدوين خط مشي ويژه اي است.

Purpose: This research aimed to study and identify the information needs and the level of satisfaction of the clients, librarians and library authorities who form the population of users of the libraries affiliated to “the Organization of Libraries, Museums and Documents Center of Astan Quds Razavi” ( 41 libraries in total). Design/Methodology/Approach: Data were collected through three researcher-made questionnaires. The sample size of the clients was determined by applying the Morgan Table. For the librarians and library authorities, the whole population was studied. Findings: This study showed that most of the clients of these libraries were women who have high school or university education. They said their most important need was books, especially course books and supplementary reading books. The most preferred topics were respectively: stories and novels, computer and internet, religion, poetry and prose, mathematics, physics, and chemistry. Clients were mainly satisfied with: the quality, quantity (number of copies available) and finally the broad topics of the books, respectively. Moreover this research showed that the authorities of most of these libraries included men with a B.A. degree in Library and Information Science (LIS). The proportion of male and female librarians is approximately similar, half of whom have a B.A. degree in LIS. From the viewpoint of the librarians and library authorities, most of the books requested by the clients were course books and supplementary reading books and also the topics of the books most preferred by the clients were stories and novels, computer and internet, physics and mathematics. Conclusion: The main clients of these libraries are high school students and university students whose information needs should be made the top priority. A comparison between the clients’ viewpoints with those of the librarians and library authorities shows little difference. This study also showed that each of these libraries had a special feature and population and each needs its own individual policy.