بررسي مكانيسم سقوط سنگ و تهيه نقشه محدوده خطر و ارايه راه‌كارهاي لازم در روستاي يدك

Investigation of rock fall mechanism and risk mapping of Yadak village area in north of Khorasan Razavi

اساسي ترين روش براي كاربري زمين در مناطق كوهستاني ارزيابي خطر سقوط سنگ است كه به‌علت گسترش ساخت وساز در آن مناطق و خطر سقوط سنگ، مسايل جاني و مالي فراواني ايجاد مي كند. هدف اين مقاله ارزيابي خطر سقوط سنگ در شمال روستاي يدك است. روستاي يدك از توابع شهرستان قوچان در استان خراسان رضوي در شمال شرق ايران قرار دارد. وجود آهك هاي تيرگان با درز و شكاف فراوان در شمال‌شرق اين روستا سبب ناپايداري شيب و احتمال سقوط سنگ شده و براي مناطق مسكوني روستايي نزديك شيب خطر آفرين است. نوع سنگ، ژيومورفولوژي، شبكه زه‌كش و فعاليت هاي لرزه اي از عوامل موثر در لغزش هستد. براي بررسي سيستم درز و شكاف ها در منطقه، 180 ناپيوستگي برداشت و از نرم‌افزار Dips استفاده شده است. از آن‌جا كه سقوط سنگ از جمله ناپايداري هاي اصلي در شيب قسمت شمالي روستاي يدك است، از برنامه Rocfall براي تعيين محدوده خطر و بررسي نحوه سقوط سنگ استفاده شده است. سرانجام نقشه پهنه خطر سقوط سنگ در اين روستا با استفاده از نرم افزار GIS تهيه شده است.

Rock fall hazard assessment is a fundamental land-use planning tool in high mountain area, where human settlements progressively develop across side valley areas, using the worth of potential losses and the restoration costs. The aim of this paper is to evaluate the potential of rock falls along the north east of the Yadak village. This village is located in the Khorasan-Razavi province near the Ghochan city in the northeast of Iran. The existence of the Tirgan limestones with abundant joints and fractures in the north part of the Yadak village causes instability such as rock falls that provide many problems for the residents. Many factors such as rock type, slope morphology, drainage pattern and the seismic activity are considered in this research as affecting factors. For joints investigation in the study area, the dip and dip direction of more than 180 discontinuities measured and analyzed using dips. Since most of the slope instability along the north part of the Yadak village are the rock falls type. Rocfall software was used to investigate the rock fall mechanism. Finally, the rock fall hazard zonation map is prepared using GIS program.