ارزيابي آلودگي نيتراتي خاك بر اثر ميزان آب آبياري و كود نيتروژن

Assessment of Soil Contamination by Nitrate at Different Levels of Irrigation in Tomato Crop

آب و نيتروژن دو عامل مهم محدودكننده ي رشد و عملكرد محصولات كشاورزي مي باشند. گرچه نيتروژن از عناصر غذايي ضروري گياهان به شمار مي رود، ولي پيامد استفاده ي بي رويه از كودهاي داراي تركيبات نيتروژني، به منظور توليد بيشتر فراورده هاي كشاورزي، در دهه هاي اخير، باعث آلودگي محيط زيست شده است. اين پژوهش به منظور بررسي تاثير تيمارهاي آبياري(40،60،80، 100 و120درصد نياز آبي) و مقادير مختلف نيتروژن(60،120 و180كيلوگرم در هكتار) و برهمكنش آنها بر تجمع نيترات در خاك ناحيه ي ريشه گاه در كشت گوجه فرنگي، صورت گرفت. پژوهش در مزرعه ي تحقيقاتي گروه آبياري و آباداني دانشكده ي كشاورزي دانشگاه تهران(منطقه ي نيمه خشك واقع در كرج) در يك خاك داراي بافت متوسط رسي و در قالب طرح كرت هاي خردشده با سه تكرار(تيمارهاي آبياري به عنوان كرت هاي اصلي و مقادير كود نيتروژنه به عنوان كرت هاي فرعي) انجام شد. نتايج تجزيه ي آماري نشان داد كه اندازه ي آب آبياري و مقادير مختلف نيتروژن و همچنين اثر متقابل آنها بر تجمع نيترات در خاك در سطح يك درصد معني دار بوده است. بيشترين تجمع نيترات در خاك در تيمار 40% نياز آبي با 180 كيلوگرم نيتروژن در هكتار و كمترين آن در تيمار 120% نياز آبي(آبياري كامل) با 60 كيلوگرم در هكتار به دست آمد. در شرايط آب و هوايي محل آزمايش و رقم گوجه فرنگي مورد بررسي(ارلي اوربانا)، مي توان كاربرد 100% نياز آبي با 120كيلوگرم نيتروژن در هكتار را جهت توليد حداكثر عملكرد و بهينه ساختن تجمع نيترات در خاك توصيه كرد. ديگر آن كه در صورت نياز به اعمال كم آبياري، بايستي كود نيتروژنه ي كمتري را به كار برد.

Water and nitrogen are two of the most important factors that affect plant growth and yield. Nitrogen is also one of the important nutrients. Extra use of chemical fertilizer in recent decade, especially nitrogen fertilizer, causes soil, water and environment nitrate pollution. This study was carried out to investigate the effects of different water regimes (40, 60, 80, 100 and 120 percent of water requirement) and different amounts of nitrogen (60, 120 and 180 kg/ha) as well as their interaction on nitrate gathering in root environment of tomato (variety of Early Urbana) as an important food production in the world. The experiment was performed in research farm of agriculture faculty of Tehran University (semi-arid area) in a clay–loam soil, using a split plot design with three replications (irrigation treatments as main plots and different amount of nitrogen as sub plots). The results obtained from statistical analysis indicated that the different treatments of irrigation and nitrogen as well as their interactions have significant effect (in 1 percent level) on nitrate gathering in soil. The maximum nitrate gathering in soil obtained in 40% water regime with 180 kg/ha nitrogen. The minimum nitrate gathering in soil occurred in 120% water regime (complete irrigation) with 60 kg/ha nitrogen. Also different tomato yield measurement was done. Finally, by considering our conditions of the test place and tomato variety, it is recommended to use 100% water requirement with 120kgN/ha for optimization of nitrate gathering in soil. An important result of this study is that less nitrogen fertilizer should be used in deficit irrigation situation.