برداشت‌هاي عرفاني راجي از ديوان حافظ

Raji’s Mystical Understandings of Hafiz’s Poems

رابطه ي ادبيّات فارسي و ادبيّات تركي به دليل خويشاوندي سببي كه ميان آنها پيش آمده است، رابطه اي نسبتاً دير پاست. كه طيّ قرون متمادي ضمن بهره مندي از آبشخور غني آموزه‌هاي ديني همواره در تعامل با هم بوده اند. به يمن همين داد و ستد مبارك تعداد زيادي از شعراي نغزگوي هردو زبان به طبع‌آزمايي پرداخته اند. از اين ميان ميرزا ابوالحسن راجي تبريزي، شاعر قرن سيزدهم هجري قمري، كه بي ترديد يكي از شعراي بزرگ ذولسانين آذربايجان است، از جمله شعرايي است كه دركنار زبان تركي به زبان فارسي نيز طبع آزمايي كرده است. چكامه‌هاي نغز و دلكش او در هر دو زبان، گوياي قدرت فراوان او در فن شعر است. سروده هاي وي در حوزه ي واژگان، تصوير سازي، شكل و قالب و مضمون و محتوا شديداً تحت تاثير زبان فارسي و ادبيّات عرفاني آن است. به ويـژه رد پاي اين تاثير پذيري را با حافظ بيشتر مي‌توان پي‌گرفت. مقاله ي حاضر مي كوشد با بررسي برداشت هاي عرفاني راجي از حافظ، ابعاد اين تاثير پذيري را در ديوان راجي بيابد و به خواننده عرضه دارد.

Persian and Turkish literatures reflect old affinal ties. Enjoying rich foundations of religious teachings, the two have been interacting throughout the centuries. As a result of such blessed interactions, many eloquent poets have tried their hands at writing both Persian and Turkish poems, among whom, the thirteenth-century poet, Mirza Abolhassan Raji Tabrizi, is, undoubtedly, one of the greatest bilingual poets in Azarbayjan whose eloquent, intriguing chants in Persian and Turkish show his outstanding poetic abilities. Raji’s poems have greatly been influenced by the Persian language and mystic literature as far as poetic diction, imagery, form and style, subject and theme are concerned. This influence can specifically be traced back to Hafiz’s poems. Therefore, analyzing Raji’s mystical understandings/conceptions of Hafiz’s poetry, the present work aims at finding and highlighting the different aspects of such influences in Raji’s Divan(collection of poems).