شناسايي عامل هاي زيربنايي در اثربخشي نظام هاي يادگيري الكترونيكي

Recognizing of Fundamental Factors in Effectiveness of E-learning Systems

امروزه، بسياري از دانشگاه‌ها و آموزشكده‌ها و اتحاديه‌هاي خصوصي در حال سرمايه‌گذاري‌هاي كلان در طراحي نظام‌هاي يادگيري الكترونيكي هستند، فهم اينكه كدام عامل‌ها يا مولفه‌ها در اثربخشي اين نظام‌ها از ديد كاربران يا يادگيرندگان مي‌تواند مهم تلقي شود، به اين‌گونه موسسات كمك خواهد كرد تا خط‌مشي‌هاي مناسبي را براي سرمايه‌گذاري روي عامل‌هاي اثربخش و طراحي مجدد يا حذف عامل‌هاي غير اثربخش به‌كار گيرند. بر اين اساس، پژوهش حاضر با هدف ارايه ديدي به‌نسبت جامع از اثربخشي نظام‌هاي يادگيري الكترونيكي به شناسايي عامل‌ها يا مولفه‌هاي مهم اثرگذار بر اثربخشي نظام‌هاي يادگيري الكترونيكي پرداخته و در اين ميان، دانشكده مجازي علوم حديث شهر ري را به‌عنوان نمونه مورد مطالعه قرار داده است. روش پژوهش، توصيفي و از نوع مطالعات پيمايشي بوده است. جامعه آماري آن را همه دانشجويان مقطع كارشناسي و كارشناسي ارشد رشته‌هاي تحصيلي آموزش مجازي دانشكده يادشده تشكيل مي‌دادند كه تعداد آنها در سال تحصيلي 89-1388، 1926 نفر بوده و از اين ميان، تعداد 325 نفر نمونه به‌شيوه در دسترس انتخاب گرديدند. ابزار جمع‌آوري اطلاعات در اين پژوهش، "پرسشنامه سنجش ارزشمندي-رضايتمندي از خصوصيات نظام‌هاي يادگيري الكترونيكي" لوي بوده است ( (Levy 2006. براي تعيين روايي ابزار يادشده از شيوه‌هاي روايي محتوايي و سازه و صوري استفاده شد و براي تعيين ميزان پايايي آن از آزمون آلفاي كرونباخ استفاده گرديد. بر اين اساس، ميزان پايايي محاسبه‌شده براي اين پرسشنامه در سازه‌هاي ارزشمندي و رضايتمندي به‌ترتيب 95/0 و 94/0 بود. نتايج حاصل از تحليل داده‌هاي جمع‌آوري‌شده اين پژوهش نشان داد كه دو سازه ارزشمندي و رضايتمندي ساختارهاي عاملي متفاوتي داشته و تحليل عاملي هريك منجر به استخراج عامل‌هاي متفاوتي شده است. از اين‌‌رو تحليل عاملي، تاييدي در سازه ارزشمندي منجر به استخراج چهار عامل پشتيباني محيطي يادگيرنده‌ها، فنّاوري، پشتيباني فنّي و همكلاسي‌ها، و درس و استاد با واريانس تراكمي حدود 5/61% گرديد. به‌علاوه، نتيجه تحليل عاملي تاييدي در سازه رضايتمندي نيز منجر به استخراج عوامل چهارگانه درس و استاد، قابليت دسترسي، فنّاوري و پشتيباني فنّي، و يادگيرنده و همكلاسي‌ها با واريانس تراكمي حدود 50% شد. علاوه بر اينها، نتايج اين بررسي نشان داد كه هيچ‌گونه رابطه معني‌داري ميان سازه‌هاي ارزشمندي و رضايتمندي وجود ندارد و اين دو، سازه‌هاي مستقل و متفاوتي هستند.

Today, many of universities and private institutions are founding in design of e-learning systems. Understanding of what factors or components are important in evaluation of these systems effectiveness from the learners’ point of view, help to focus funding upon effective components and ignore or exclusion of ineffective or neutral factors. Therefore, this paper with purpose of offering a fairly comprehensive perspective from effectiveness of e-learning systems, has tried to recognize and extract effective factors or components on effectiveness of e-learning systems. At the same time, the Shahr-e-Rey’s virtual college of anecdote sciences as an example has investigated. The research method of this research was descriptive (survey research). The statistical population was included all postgraduate and undergraduate student of mentioned virtual college. The total number of this student was 1296 people that in autumn semester of 2009 were enrolled and studied all the semester. For sampling of subjects, a biased method was used. Therefore, based on this biased method, the 325 subjects were selected. For gathering of data, the Levy’s questionnaire of assessing the value-satisfaction with e-learning systems’ characteristics was used. For determination of validity of mentioned questionnaire, the content, construct and formal validity were used. Also, for approving the reliability of this questionnaire, the test of Cronbach’s Alpha was used. Thus, in terms of this test, the alpha for both constructs (value and satisfaction) respectively was: 0.95 and 0.94. However, the results of this study showed that these constructs (value and satisfaction) were distinct (independent) constructs and results of factor analysis showed that these constructs had different factor structures and also factor analysis in any one (value & satisfaction) lead to extraction of different factors. Afterward, on the basis of confirmatory factor analysis in value construct, the four factors (learners’ environmental support; technology; technical support & classmates; course & professor) with a total cumulative variance explained nearly 61.5%, were extracted and as well as, on the basis of confirmatory factor analysis in satisfaction construct, the four factors (course & professor; availability; technology & technical support; learner & classmates) with a total cumulative variance explained nearly 50%, were extracted. Furthermore, another result of this survey showed that there wasn’t any significant correlation between value and satisfaction measures.