آيا سطح استرس با اختلال چربي‌هاي خون ارتباطي دارد؟ برنامه قلب سالم اصفهان

The relation between stress levels and lipid profile disorders: Isfahan Healthy Heart Program

زمينه و هدف: افزايش چربي‌هاي خون از جمله عوامل خطرزاي قابل تغيير در بيماري‌هاي قلبي عروقي مي‌باشد كه به نوبه خود تحت تاثير نوع تغذيه، وزن، فعاليت فيزيكي، مصرف داروها و ژنتيك قرار دارد. همچنين بر اساس مدارك موجود، حالات روان‌شناختي فرد نيز مي‌تواند بر سطح چربي‌هاي خون اثر گذارد. با توجه به شيوع بالاي اختلالات چربي در مناطق مركزي ايران، مطالعه حاضر با هدف تعيين ارتباط اختلال انواع چربي‌هاي خون با سطح استرس افراد ساكن در مناطق شهري و روستايي انجام شد. مواد و روش‌ها: داده‌هاي اين مطالعه بر گرفته از نتايج ارزشيابي نهايي برنامه قلب سالم اصفهان در سال 1387 بود. نمونه‌گيري به صورت خوشه‌اي چند مرحله‌اي و تصادفي شده و حجم نمونه شامل 9752 نفر از جمعيت شهرستان‌هاي اصفهان، اراك و نجف‌آباد بود. اطلاعات مربوط به سن، جنس، مشخصات جمعيت‌شناختي جمع‌آوري شد. نمونه خون افراد جهت بررسي چربي‌هاي خون گرفته شد. همچنين، سطح استرس افراد به وسيله پرسش‌نامه GHQ12 مورد پرسش‌گري قرار گرفت. آزمون‌هاي مورد استفاده لوجستيك رگرسيون و 2? بود. يافته‌ها: خطر نسبي سطح استرس بالا در افراد داراي كلسترول توتال بالا، LDL-C بالا و HDL-C پايين در مقايسه با افراد نرمال به ترتيب (27/1، 08/1) 11/1، (24/1، 04/1) 13/1، (28/1، 08/1) 12/1 برابر است. نتيجه‌گيري: با توجه به وجود ارتباط اختلالات چربي و سطح استرس، توجه ويژه به مسايل روان‌شناختي و محيطي در درمان اختلالات چربي خون مي‌تواند كمك كننده باشد.

Aim and Background: Previous studies suggest that mental stress may influence serum lipid levels. This study was conducted on adult population living in rural and urban areas in central Iran to assess the correlation between stress levels and lipid profile disorders. Methods and Materials: Data was extracted from final evaluation of Isfahan Healthy Heart Program (IHHP) in 2008. Multistage cluster random sampling was used. The study population consisted of 9752 adults aged ? 19 years living in 3 cities of Isfahan, Arak and Najaf Abad. Demographic data, age, and sex were recorded. Blood samples were taken to determine lipid levels including total cholesterol (TC), low-density lipoprotein cholesterol (LDL-C), high-density lipoprotein cholesterol (HDL-C) and triglyceride. Stress levels were assessed using the General Health Questionnaire (GHQ). Logistic regression analysis and chi-square test were used for statistical analyses. Findings: After adjustment for age and sex, the odds ratios of high stress in individuals with high levels of TC and LDL-C and low levels of HDL-C were respectively 1.11 (1.08, 1.27), 1.13 (1.04, 1.24), and 1.12 (1.08, 1.28) compared to normal individuals. Conclusions: According to the relationship between lipid profile disorders and stress levels, special attention needs to be paid to psychological and environmental issues to treat lipid profile disorders.