تعيين و ارزيابي شاخص كارايي مصرف آب محصولات زراعي تحت مديريت كشاورزان در كشور

Determination and evaluation of water use efficiency of some major crops under farmers management in Iran

اين تحقيق با هدف تعيين مقدار كارايي مصرف آب محصولات كشاورزي عمده و در شرايط مديريت كشاورزان و همچنين شناخت عوامل و مسايل تاثيرگذار بر مقدار آن، در مناطق كرمان، همدان، مغان، گلستان و خوزستان به اجرا درآمد. تحقيق حاضر ضمن مرور كامل ساير نتايج موجود، مقدار شاخص كارايي مصرف آب محصولات كشاورزي عمده در مناطق انتخابي را تعيين و دلايل و منابع كاهش آن را نيز بررسي و تحليل نموده است. بر اساس روش تحقيق، ميزان عملكرد محصول اوليه (كيلوگرم) و ميزان حجم ناخالص آب آبياري كاربردي (متر مكعب) براي توليد محصول، تعيين شده و از آنجا شاخص كارايي مصرف آب محاسبه گرديده است. براساس نتايج حاصله متوسط مقدار شاخص كارايي مصرف آب محصولات زراعي گندم (دانه)، چغندرقند (غده)، سيب زميني، ذرت علوفه اي، پنبه (وش)، يونجه (خشك شده در هوا)، جو (دانه)، نخود آبي و نيشكر (ني) به ترتيب 73/0، 56/4، 18/2، 58/5،71/0، 46/1، 56/0، 18/0 و 94/2 كيلوگرم محصول بر متر مكعب آب مصرفي اندازه گيري گرديد. با استفاده از آمار سطح زير كشت محصولات زراعي انتخابي در مناطق مختلف و ارقام متوسط كارايي مصرف آب، متوسط وزني شاخص كارايي مصرف آب كشور 38/1 كيلوگرم بر متر مكعب آب محاسبه گرديد.

The main objective of this research is to determine Water Use Efficiency (WUE) of some major crops under farmerʹs management in the different region of Iran including Kerman, Hamedan, Moghan, Golestan and Khuzestan provinces. The research also attempted to assess and identify the sources of inefficiencies in improving WUE. Based on methodology, WUE was determined by measuring crop yield (Kg) and gross water used (m3). Based on results, the average WUE for the Wheat (grain), Sugar beet (root), Potato, Silage Corn, Cotton, Alfalfa (dry weight basis), Barley (grain), Chickpea (irrigated) and Sugarcane (Cane) was 0.73, 4.56, 2.18, 5.58, 0.71, 1.46, 0.56, 0.18 and 2.94 Kg/m3, respectively. Using the measured WUEs and cropping areas of the different crops in the different regions, the country’s weighted average WUE was estimated to be 1.38 Kg/m3.