كاربرد صفحات مستغرق در كنترل رسوب بار بستر آبگيرهاي منشعب از كانال هاي آبياري ذوزنقه اي شكل

Application of submerged vanes for sediment control at Intakes from Irrigation trapezoidal channels

احداث سازه هاي آبگير كه به منظور انحراف بخشي از جريان عبوري از كانال اصلي صورت مي گيرد، موجب به وجود آمدن تغييراتي در شرايط هيدروليكي در مقابل دهانه آبگير مي شود. اين تغييرات سبب ايجاد و تقويت جريان هاي ثانويه و رسوب گذاري در ساحل آبگير مي شود. يكي از روش هاي موثر براي كنترل رسوب ورودي به آبگير جانبي، كاربرد صفحات مستغرق مي باشد. عمده مطالعات قبلي انجام شده در اين زمينه، استفاده از صفحات مستغرق در كانال هايي با مقطع مستطيلي بوده است. اين در حالي است كه بيشتر كانال ها ذوزنقه اي شكل هستند. از اين رو، اين مطالعه با هدف كنترل رسوب ورودي به كانال فرعي در آب گيري از كانال ذوزنقه اي با استفاده از صفحات مستغرق انجام شده است. براي اين منظور، چهار فاصله طولي بين صفحات H4، H6، H8 و H10 درنظر گرفته شد و آزمايش ها با اعداد فرود 45/0، 55/0، 60/0 و 66/0 و نسبت آبگيري 5/7 درصد انجام شد. كليه آزمايش ها در كانال اصلي با مقطع ذوزنقه اي (5/1:1) به طول 2/8 متر و آبگير جانبي به طول 6/2 متر و زاويه آبگيري 60 درجه انجام شد. نتايج نشان داد كه كاربرد صفحات مستغرق به طور متوسط 31-19 درصد نسبت دبي رسوب ورودي به آبگير جانبي كانال ذوزنقه اي را كاهش مي دهد. همچنين طبق نتايج تحقيق حاضر، مناسب ترين فاصله طولي بين صفحات H8 مي باشد.

Construction of the intake structures to divert some portion of flow water from a main channel causes some variations of flow conditions at the intake entrance. These variations cause the reinforcement of the eddy flow and sedimentation in the bank of the intake. An effective measure to control the entry sediment is the use of submerged vanes. Most of previous studies in this regards have been conducted in a rectangular flume cross section. Since most of the main channel has trapezoidal cross sectional shape, this study was conducted with this shape. Four different longitudinal distances equal to 4H, 6H, 8H and 10H between vanes considered. Each distance was tested under four different flow conditions (Froude number equal to 0.45, 0.55, and 0.60 and 0.66). In all tests, the flow discharge ratio was kept constant equal to 7.5 percent. Total of experiments were carried out in a main channel with trapezoidal cross section (z = 1.5), 8.2 m length, and one channel as Intake with 2.6 m length and 600 diversion angle. The results of the study show that application of submerged vanes can cause the entry of sediment to intake an average reduction of 19-31 percent. The best distance between vanes was found to be 8H.