نقش نفت در تحولات ژيـوپليتيك خـاورميانه

The Role of Oil in the Middle Easth Evolution

منابع طبيعي به خصوص نفت به عنوان عامل توسعه محسوب مي شود. كشورهاي نفت خيز خاورميانه سالانه ميلياردها دلار از طريق صادرات نفت درآمد كسب مي-كنند. اين درآمدها مي تواند علاوه بر توسعه در كشورهاي صادركننده نفت در منطقه خاورميانه براي همه ملت ها و كشورها توسعه به وجود آورد. اما عليرغم افزايش روزافزون اهميت نفت در جهان اين ماده به استبدادي شدن حكومت ها و ايجاد جنگ بين كشورهاي خاورميانه و نابساماني هاي ديگر شده است. بنابراين، سرنوشت ملت هاي خاورميانه با وجود برخورداري از منابع سرشار نفتي همواره با منازعه، درگيري و كشمكش قدرت هاي بزرگ گره خورده است. در مقاله حاضر، ضمن تبيين ساختار ژيواكونوميكي كشورهاي خاورميانه به نقش نفت در تحولات ژيوپليتيك اخير خاورميانه پرداخته شده است؛ با اين سيوال كه چرا اين منبع استراتژيكي نتوانسته در ايجاد ثبات و امنيت و توسعه در خاورميانه نقش آفريني كند؟ به نظر مي رسد، دموكراسي و نفت در دولت هاي خاورميانه رابطه اساسي با هم دارند چراكه دولت ها با استفاده از درآمد حاصل از نفت بسيار فربه شده اند و با استفاده از اين منابع همواره به وسيله زور يا ايجاد توسعه موقتي نيروهاي معارض را سركوب و خاموش مي نمايند. يافته هاي تحقيق حاكي از آن است كه نيروهاي واگرا در قالب هاي اسلام گرا، سلفي گري و حتي تروريستي در مواردي از منابع نفتي برخوردار شده و مي توانند موجب تحولات جديد در خاورميانه گردند. از طرف ديگر، با توجه به بيداري ملت هاي خاورميانه به واسطه توسعه فن آوري اطلاعات ، آنها ديگر حكومت هاي استبدادي را قبول نخواهند كرد.

Natural source especially oil is counted a factor of development. The oil rich countries of Middle East earn billions of dollar through oil exports every year. This income can cause development not only in oil rich countries but in the whole of Middle East region for every nation and state. But, unlike everincreasing importance of oil in the world, this matter leads to the despotic rule, war between Middle East countries and other confusions. Thus, destiny of nations in the Middle East, enjoying enormous source, kniks to the super powers’ conflict. The present paper declears the role of oil in the evolution of the Middle East while it expleins the geoeconomical structure of the Middle East countries; asking why this strategic source can not result stability, security and development in the Middle East? It seems that oil and democracy have a basic relation with eachother because the states turns more fat using oil incomes that permit them to suppress revolt by force or temporary development. Research foundings indicate that divergent forces in islamic and even terroristic groups, sometimes can enjoy oil incomes and can make some new evolutions in the Middle East. On the other hand, noticing vigilance of the muslem nations in the Middle East that information Technology generates, they don’t admit a despotic rule again