بررسي عوامل خطر مرتبط با زخم بستر با استفاده از معيار برادن در بيماران بستري در بيمارستان هاي فاطمه زهرا (س) و سلمان فارسي شهر بوشهر

Assessment of risk factors associated with bedsores in patients admitted to Fatemeh Zahra & Salman Farsi Hospitals in Boushehr by using the braden indices (2007-2008)

زمينه: كمتر كسي به مراقبت از بيماران پرداخته و با زخم بستر مواجه نشده است. زخم بستر موجب ناتواني (Morbidty) و مرگ و مير (Mortality)، كاهش كيفيت زندگي و هزينه مالي مي شود. استفاده از معيارهايي كه بتواند زخم بستر را پيش بيني كند مي تواند به تشخيص زودهنگام و جلوگيري از پيشرفت اين عارضه كمك نمايد. از اين رو بررسي كنوني جهت بررسي عوامل خطر مرتبط با زخم بستر از معيار برادن استفاده شد و اميدواريم كه با انجام اين پژوهش بتوان گامي در جهت كاهش بروز زخم بستر برداشت. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر يك مطالعه مقطعي و از نوع توصيفي - تحليلي است كه جهت بررسي عوامل مرتبط با زخم بستر با استفاده از معيار برادن بر روي 222 بيمار بستري در بخش هاي ICU، داخلي - جراحي و ارتوپدي بيمارستان هاي فاطمه زهرا (س) و سلمان فارسي شهر بوشهر انجام شد. ابزار جمع آوري اطلاعات شامل: پرسشنامه جمعيت شناختي و معيار برادن بود. ابتدا جهت كليه واحدهاي پژوهش، پرسشنامه جمعيت شناختي و معيار برادن تكميل گرديد و بعد بيماران به فواصل منظم تا هنگام ترخيص از لحاظ وجود يا عدم وجود زخم بستر معاينه گرديدند و وجود يا عدم وجود و همچنين زمان ايجاد زخم بستر در آنها ثبت گرديد. اطلاعات پس از جمع‎آوري، با استفاده از نرم-افزارSPSS ويرايش 13 و Stata و آزمون هاي تي تست، مربع كا و Roc curve تجزيه و تحليل گرديد. در تمام موارد (05/0 > P) معني دار فرض گرديد. يافته‌ها: از مجموع 222 بيمار تحت مطالعه 14 درصد واحدهاي پژوهش (31 نفر) دچار زخم بستر شدند كه شيوع آن در آقايان 7/12 درصد (18 نفر) و در خانم ها 3/16 درصد (13 نفر) بود. شايع ترين محل زخم بستر ساكروم و پاشنه پا (30 درصد) بود. اختلاف معني‎داري بين دو گروه (بازخم و بدون زخم) در رابطه با وزن، سن، جنس ديده نشد (به ترتيب 86/0P=، 57/0P=، 29/0P=). اختلاف معني داري بين نوع تشك و زخم بستر مشاهده نشد (73/0P=). همچنين رابطه معني داري بين استعمال سيگار با بروز زخم بستر در اين پژوهش ديده نشد (73/0P=). از بين معيارهاي برادن دو معيار توان راه رفتن و حركت اندام ها در تخت با ايجاد زخم بستر در ارتباط بود (001/0 > P، 03/0 > P). براي نمره برادن، نرم‎افزارStata نمره 14 را به عنوان بهترين نقطه با حساسيت 52 درصد و ويژگي 61 درصد عامل خطر زخم بستر نشان داد. نتيجه گيري: گرچه تمام معيارهاي برادن براي پيش بيني زخم بستر نتيجه بخش نمي باشد ولي توجه پرستاران و مراقبين به بعضي از ويژگي‎هاي آن كه مرتبط با افزايش شيوع زخم بستر مي باشند، مي تواند در پيش بيني اين عارضه ناتوان كننده و گاه كشنده، مفيد باشد.

Background: Bedsore is common scene to those who take care of bedridden patients. Bedsore is the cause of morbidity, mortality, heavy expenses, and decrease of life quality to the patients. Using some indicators to predict bedsore would be helpful in recognizing this phenomenon to prevent its development. Therefore, the current study is an assessment of bedsore by using Braden index. It is anticipated that this study could be applicable in prevention of bedsores in bedridden patients. Materials and Methods: This descriptive-analytic study was done to determine the value of Braden scale in assessment of bedsore factors in 222 patients admitted to the ICU, and surgical wards in Fatemeh Zahra and Salman Farsi hospitals in Bushehr-Iran. Data collection tools included demographic questionnaire and Braden scale. Demographic questionnaire and Braden scale were completed for all the research units. Patients were examined for bedsores at regular intervals until discharge from hospital. Presence of bedsores and the time of bedsore development were registered. Data was analyzed by STATA and SPSS ver. 13 softwares, ROC CURP, T test and X2. Results: Out of 222 subjects 14% (31 patients) suffered from bedsores; 18 male (12.7%) and 13 female (16.3%). The most prevalent sites for bedsor were heel and sacrom (30%). The effect of weight, age and sex was insignificant among the patients with bedsores compared to the patients without bedsores (p=0.293, p= 0.576, p=0.867). The effect of bed on bedsore was insignificant (p=0.739). The effect of smoking on bedsore was insignificant (p=0.738). Walking (p=0.03), and movement of limbs (p=0.001) were two braden indices which showed significant relationship with bedsore development. By using STATA, score 14 of Braden scale was recognized as best point for bedsore prediction (sensitivity 52%, and specifity 61%). Conclusion: Although all the indices of Braden scale cannot be used to predict bedsore, but some of them can be used by nurses and those who take care of bedridden patients to predict this debilitating and mortal phenomenon.