سبك شناسي نظم در قرن ششم

Verese Stylistics of the th century

در اين مقاله از مختصات سبك شناسي نظم در قرن ششم سخن رفته است. مبدا بحث در اين زمينه بررسي مختصات سبك شناختي در آثار سنايي غزنوي است كه موجب تحولي اساسي در شعر فارسي گرديد و پايان اين تحول در قرن ششم، سال تصنيف اقبال-نامه نظامي و ختم اسكندرنامه اوست. شعر فارسي در اين قرن از لحاظ موضوع، وزن، قالب، تركيب الفاظ و قوافي، نوجويي و تازگي متحول شد و 10 شيوه شاعري در سبك خراساني در قرن ششم بسط و گسترش يافت و شكل هايي ديگر به خود گرفت. مهم ترين تغيير، ورود انديشه ها و افكار صوفيانه و عارفانه در شعر فارسي است كه از سنايي سرچشمه گرفته و به نظامي ختم مي-شود. شعرهاي اخلاقي، هجو، هزل و مطايبه، سخنان حكمت آميز، علوم و فنون موسيقي، ذكرحوادث تاريخ، مدح، شكايت، و مرثيه در اين قرن موضوع تاملات شاعران قرار مي-گيرد. در اين قرن مختصات سبك شناختي شاعراني چون سنايي (در همه آثار منظوم وي)، انوري، جمال الدين عبدالرزاق اصفهاني، خاقاني شرواني و ظهيرالدين فاريابي مورد بحث و نقد علمي قرار گرفته است. استاد سيدضيا الدين سجادي فرصت نيافته است تا مختصات سبك شناختي شعر نظامي را كه خاتِم اين دوره است رقم زند، هرچند پس از بحث در اطراف سبك شناسي نظم در قرن ششم، با اجمالي تمام، كلياتي درباره سبك شعر فارسي در قرن هفتم بدين نوشته افزوده اند.

Hereby we talk about the characteristics of verse stylistics in the th century. Itʹs started with examinig Sanaii Ghaznaviʹs Poetry that was known as a Nezamiʹs Eghbalnameh Coincided with the finishing of his EskandarNameh in the th century. In this century Persian poetry changed in many ways such as theme, rhythm, form, word, and rhyme blending, novelty and the khorasaniʹs poetry styles developed in the th century, and the most significant change is the entrance of Sufi and mystical ideas which was started by sanaii and Nezami ended it. Manners like virtues, Lampoonic, and Satirizing Poems, Wise sayings, Panegyric verse, Death Elegies, etc. engaged the Poets thoughts in this century.