بررسي ضرورت كنترل كيفي دستگاههاي شمارنده سلول هاي خوني درآزمايشگاههاي تشخيص طبي

Evaluation of cell counter machines in medical laboratories

زمينه و هدف: يكي از شاخصهاي سلامت در انسان، طبيعي بودن تعداد و ابعاد سلول هاي خوني است. بنابراين بررسي تعداد و ابعاد سلول هاي خوني مي تواند عامل مهمي در تشخيص بيماريها باشد. امروزه دستگاههاي شمارنده سلول هاي خوني براي شمارش و تعيين غلظت عوامل خوني به طور گسترده استفاده مي شوند. عدم اجراي كنترل كيفي اين سيستم ها سبب محاسبات نادرست و ارايه نتايج نادرست و تشخيص اشتباه خواهند شد. هدف از اين مطالعه بررسي ضرورت كنترل كيفي دستگاههاي شمارنده سلول هاي خوني در آزمايشگاههاي تشخيص طبي مي باشد. روش بررسي: اين مطالعه تجربي و در محيط آزمايشگاه به بررسي كنترل كيفي دستگاههاي شمارنده سلول هاي خوني پرداخت. در اين مطالعه ميزان گلبول هاي سفيد (WBC) ، قرمز (RBC) ، هموگلوبين (Hb) ، هماتوكريت (HCT) و همچنين حجم متوسط سلولي (MCV) ، غلظت متوسط هموگلوبين سلولي (MCH) و غلظت متوسط هموگلوبين در حجمي از گلبول هاي قرمز (MCHC) با روش استاندارد Brittin روي شش دستگاه مورد ارزيابي قرار گرفتند. داده ها قبل و بعد از اعمال كنترل كيفي جمع آوري مي گشتند و با روش آزمون آماري t- student و نرم افزار SPSS مورد آناليز مي شدند. يافته ها: با كنترل مقاديرعوامل خوني شامل ميزان گلبول هاي سفيد، قرمز ، هموگلوبين ، هماتوكريت و همچنين حجم متوسط سلولي ، غلظت متوسط هموگلوبين سلولي و غلظت متوسط هموگلوبين در حجمي از گلبول هاي قرمزشش مركز انتخابي داراي ناهمگوني جواب در يك با چند عامل تكرار آزمون دردو روز متوالي بودند(05/.P < ). نتيجه گيري: با انجام كنترل كيفي دستگاههاي شمارنده سلول هاي خوني مي توان عدم صحت جواب دستگاههاي شمارنده سلول هاي خوني را ارزيابي كرد. بدين ترتيب مسير تشخيص بيماري را اصلاح كرد. عوامل ايجاد كننده خطا در اين مطالعه شامل خطا در حجم نمونه، عوامل بيولوژيكي ، خطاي رقيق سازي و به كارگيري محلول نا مناسب بودند.

Background and aim: Blood cells have an important role in human healthy, so their shapes and numbers are defined as human healthy indexes. These factors are measured by cell counter machines. Presenting a high quality report according to cell counters output is dependant on their operational accuracy. Therefore it was necessary to do a study on quality control of blood cell counter machines in selective medical laboratories of Tehran. Method of study: This study was an experimental type in selective medical laboratories of Tehran. "Brittin method" was used as a general method for 6 selective machines over WBC, RBC, Hb, HCT, MCV, MCH and MCHC. In this method red blood cells index stability with EDTA, in 4oC for 24 hour is assessed. Data was collected before and after quality controls and finally data analysis was done by T- student (paired samples T test) method and SPSS software. Results: Using Brittin method showed all selective machines had significant differences before and after quality control in one or more quality factors (P-value < 0.05). Conclusion: Quality control can show inaccuracy in cell counter machines output and finally inaccuracy over patient blood tests. By this subject we can have high quality diagnosis. This study showed parameters producing errors are error in sample volume, biological factors, error in concentration and using bad solutions. Keyword: Quality control, Blood cells, Brittin test Correspondence Author: Technology of Radiology and Radiotherapy Department Allied Medical Sciences School, Tehran University of Medical Sciences. E-mail: changizi@sina.tums.ac.ir