گزارش پژوهش هاي باستان شناختي به منظور مكان يابي معبد لايوديسه در نهاوند

Report on Archaeological Researches for Localization of Laodicea Temple in nahavand

گزارش پژوهش هاي باستان شناختي به منظور مكان يابي معبد لايوديسه در نهاوند چكيده آگاهي‌هاي تاريخي و باستان شناسي كنوني ما از دوران حكومت حاكمان يوناني و مقدوني در ايران بسيار اندك و ناچيز است. با اين حال نوشته‌هاي مورخين و جغرافي نويساني چون استرابو، بطلميوس، آپيان و پليني درباره ايران دوره سلوكي اطلاعاتي هر چند مختصر و مبهم در اختيار قرار مي‌دهند. با وجود آنكه سلطه سلوكيان به خصوص در غرب ايران به درازا انجاميد و شهرهايي نيز در اين دوره ساخته شد؛ اما تاكنون شواهد باستان شناختي اندكي از اين دوره بدست آمده است. كشف اتفاقي كتيبه اي يوناني در نهاوند كه اشاره به وجود معبدي به نام لايوديسه در زمان سلطنت آنتيوخوس سوم دارد؛ نقطه عطفي در مطالعات باستان شناختي و تاريخي اين دوره در ايران به شما مي‌رود. علاوه بر كتيبه يوناني، كشف يافته‌هاي ارزشمند ديگري چون پيكرك‌هاي برنزي خدايان يوناني، قربانگاه سنگي، سرستون، ساقه ستون، پايه ستون و قطعه سفال‌هاي اين دوره‌ طي پژوهشهاي پيشين و كنوني در محله دوخواهران نهاوند، به وجود بنايي از دوره سلوكي در اين محل صحه مي‌گذارد. به طور كلي مدارك تاريخي و شواهد باستان شناختي، نهاوند را به عنوان شهري مهم از دوره سلوكي تا پايان كار ساسانيان معرفي مي‌نمايد. نوشتار حاضر نتايج بررسي و گمانه زني به منظور مكان‌يابي معبد لايوديسه در نهاوند است كه طي دو فصل در سال 1384 و 1390 به انجام رسيده است.

Report on Archaeological Researches for Localization of Laodicea Temple in Nahavand Mahdi Rahbar2, Sajjad Alibaigi3 Abstract The Hellenistic period is one of the most controversial in the history of Iran. Most of our information from this period drives from accounts of Greek classic historians and geographers such as Strabo, Poliny, and Apian which give us an ambiguous picture of Seleucid period in Iran. Despite the fact that the Seleucids established their rule over a large part of western Iran for a long period and founded several cities archaeological evidence for the period are few and scanty. The accidental discovery of the Greek inscription of Antiochos III in 1943, which refers to the temple of Laodicea, was a turning point in the archaeological and historical studies of Seleucid period in Iran. In addition to the Greek inscription, invaluable findings including bronze figures of Greek deities, stone altar, capital-column, and characteristic potsherds of Seleucid period have been found in historical area of Do- Khaharan (two sisters) northeast of Nahavand city which attest the existence of a Greek temple in the region. In general, historical records and archaeological evidence introduce the city of Nahavand in western Iran as an important centre from the time of Seleucid to the end of Sassanid period. This article presents the results of archaeological sounding which was carried out in 2005 and 2011 to find the location of Laodicea temple.