ابونواس بين مطرقه الحكام و سندان التاريخ

تاريخ بشري در تداوم خود شاهد ظهور مردان و زنان بزرگي بوده است كه رنجها و آرزوهاي بشري را در صفحات تاريك و روشن آن به نمايش گذاشته اند. به همان اندازه كه اينان با شجاعت در مقابل سنتهاي كهنه و ارتجاعي جامعه خود ايستاده اند و در برابر ظالمان قد علم كرده اند، سود پرستان عافيت طلب، تلاش كرده اند آتش فروزان آنها را خاموش ساخته و شخصيت آنان را وارونه جلوه دهند. چه بسا انسانهاي بزرگي كه تاريخ چهره آنان را منفور ساخته، و چه بس انسانهاي فاسد و ظالمي كه از آنان به نيكي ياد نموده است. يكي از اين مردان بزرگ، ابونواس، شاعر بزرگ ايراني است كه در عصر اول عباسي، در قرن دوم هجري مي زيست. او با نبوغ فراوان خود توانست آرا و انديشه هاي مترقي خود را در قالب شعر خمري عرضه كند و بر سنتهاي قديمي و ناروا بشورد. او در اين راه تهمتها بسيار شنيد و زندانها بسيار كشيد. مقاله حاضر بر آن است با مطالعه مجدد و بازخواني زندگي و شخصيت علمي و ادبي ابونواس، با استفاده از مراجع و مصادر مهم تاريخي، شخصيت حقيقي و واقعي او را نمايان سازد و هاله هاي ابهام را از او بزدايد و راه را براي درك و فهم خمريات او، كه از مهمترين و جاودانه ترين اشعار عربي مي-باشد همواره سازد.

Human history has been witness to the emergence of great men and women who illustrated the sufferings and wishes of mankind. They have bravely put in hard effort to resist long-standing and reactionary traditions of their own society and to fight oppressors, and at the same time, the comfort-seeking opportunists have endeavored to derail their efforts and to project a tarnished image of these characters. There may be numerous corrupt and oppressive men who have been admired and respected in history and there may also be many great people for whom history has created a false, hated image; one such great man is Abu Nu’?s, the accomplished Iranian poet who lived in the second century (AH), during the first Abbasid era; with his genius, he managed to present his lofty views and thoughts within the frame of wine poetry and thereby rebelled against age-old and inadmissible traditions. To attain his goal, he tolerated lots of imputations and was imprisoned several times. Through a re-reading of the life of Abu Nu’?s and his scientific and literary character, and relying on significant historical sources, the present paper attempts to present his true character and resolve the ambiguities about him and pave the way for a better understanding of his wine poetry, which belongs to the most important and timeless Arabic poems.