ارزيابي پتانسيل روانگرايي شهر كرمان بر اساس آزمايش نفوذ استاندارد (SPT)

Evaluation of liquefaction potential in the Kerman city based

شهر كويري كرمان، بر روي يك افق ماسه‌اي با منشا بادي به ضخامت 10 متر بنا شده است. در زير اين افق ماسه‌اي، خاك‌هاي رسي و سيلتي غيرقابل نفوذ قرار گرفته‌اند. در طي دو دهه اخير، افزايش جمعيت شهر كرمان و استفاده از چاه‌هاي جذبي جهت دفع فاضلاب خانگي، باعث بالا آمدن سطح آب زيرزميني شهري شده است. در بخش مركزي شهر نيز سطح آب زيرزميني به عمق 3 متري رسيده است. اين شرايط علاوه بر ايجاد مشكلات زيست محيطي باعث اشباع افق‌هاي ماسه بادي نيز شده است. اين خاك‌هاي ماسه‌اي با عدد اس‌پي‌‌تي (SPT) پايين در شرايط اشباع داراي پتانسيل روانگرايي بالايي هستند. آناليزهاي انجام شده، بيانگر آن است كه ضريب ايمني حاصل از روانگرايي در بخش مركزي شهر در شرايط بارگذاري لرزه‌اي كمتر از يك بوده و در نتيجه روانگرا خواهند شد. بنابراين، با در نظر گرفتن پتانسيل بالاي لرزه خيزي شهر كرمان، اين احتمال وجود دارد كه در صورت وقوع زمين‌لرزه‌اي نيرومند، پديده روانگرايي، خسارات بسياري را به ساختمان‌ها و بناهاي تاريخي شهر كرمان وارد نمايد.

The desert city of Kerman is based on a sand drift sheet with 10 meters thickness. Behind of these sand sheets, impermeable clay soils and silt are placed. Increasing the population of Kerman city and using attraction well for repulsing sewage is caused the rising of ground water level during 20 recent years. In the central district the level of ground water is raised to 1 or 3 meters. This conditions has environmental problems, beside it caused the saturation of sand drift sheets. This sand drift with the low number of SPT (Standard Penetration Test) and in saturation condition, have high liquefaction potential. Analyses shows that factor of safety (F.S.) of liquefaction result in the central district of the town in the seismic loading condition is less than 1 and as a result it has liquefaction potential. So with the high seismic potential of Kerman city, itʹs possible that occurring a strong earthquake, liquefaction damages many buildings and ancient structures in Kerman city. Key words: sand drift sheet, attraction well, rising of ground water level, seismic loading.