ساختار جمعيت موجودات ماكروبنتوز در درياچه نيور اردبيل

Mecro-benthic population structure in Neor Lake, Ardebil province

كفزيان در اكوسيستم‌هاي آب جاري و ساكن نقش مهمّي را ايفا مي‌كنند. درياچه نيور در شمال غرب ايران، جنوب شرقي شهر اردبيل و در ارتفاع 2480 متري از سطح دريا قرار دارد و تاكنون بررسي روي ويژگي‌هاي فيزيكي و شيميايي آن انجام نشده است. اين درياچه فون منحصر بفردي از موجودات ماكروبنتوز را در خود جاي داده است. در اين بررسي به منظور شناخت كامل ساختار جمعيت اين موجودات، نمونه‌برداري به مدت يكسال، بصورت ماهانه از مرداد 1387 تا تير 1388 (بجز سه ماه از دوران پنج ماهه يخبندان) و در 4 ايستگاه انجام شد. غناي گونه‌اي در فون كفزيان درياچه نيور محدود و روي هم 11 گونه شناسايي گرديد كه به 11 گونه، 11 جنس،10 خانواده ،10 راسته، 7 رده و 3 شاخه تعلّق دارند. از اين ميان، 8 گونه براي اولين بار در ايران شناسايي و معرفي مي‌گردند. گونه‌هاي غالب درياچه شامل Gammarus fasciatus، supinum Pisidium وQuistadrilus multisetosus و فراواني آنها از كل جمعيت، بترتيب 49، 43 و 5 درصد محاسبه گرديد. الگوي پراكندگي فصلي و مكاني اكثر كفزيان در اين درياچه مشابه بود و حداكثر فراواني در ماه شهريور مشاهده شد. حداكثر فراواني جمعيت كل كفزيان درياچه نيور با 75/41872 تعداد نمونه در مترمربع در شهريور و حداقل آن را با 08/28177 تعداد نمونه در ماه اسفند مشاهده گرديد. به نظر مي‌رسد درجه حرارت، غلظت اكسيژن محلول و يكنواختي زيستگاه‌ها مهمترين عوامل محيطي موثر بر شاخص‌هاي جمعيت كفزيان در درياچه نيور باشد.

Macro-invertebrates play a key role in freshwater lentic and lotic ecosystems. Lake Neor is located in northwest of Iran, southeast of Ardebil city, 2480m above the sea level. Limnological data about lake is incomplete. This tectonic lake is known to have a unique macro-invertebrate fauna. In order to describe the zoo-benthic community of the lake more completely, the present study was conducted during a period of one year from August 2008 to July 2009 with the exception of 3 months during the 5 months the lake is covered by ice. The benthic assemblage was sampled monthly from four sites and these fauna were found to be very limited with a total of 11 species belonging to 10 families, 10 orders, 7 classes and 3 phyla. Eight species were identified and recorded for the first time in the lake and in Iran. Gammarus fasciatus, Pisidium supinum and Quistadrilus multisetosus were the dominant benthic species representing more than 49, 43 and 5 percent of the total benthic fauna. Almost all benthic species showed the same intra-annual, seasonal and spatial pattern. The highest density was found in station 4, near the outlet, in July. The maximum abundance of total population of macro-benthoses in Neor lake was composed of 41872.75 pieces in a sample per square meter in September and the minimum with 28177.08 pieces in March. Dissolved oxygen, temperature and habitat homogeneity seemed to be the main environmental factors affecting community indices in Lake Neor.