واكاوي مناسبات علم و دين از منظر امام خميني قدس‏سره

A Review of the Relationship between Knowledge and Religion from Imam Khomeiniʹʹs Viewpoint

يكي از مسايلي كه از ديرباز در حوزه دين‏پژوهي مطرح بوده، مسيله رابطه علم و دين و تعارض يا تعامل اين دو است. سنجش مناسبات علم و دين از جمله مباحث كلام جديد نيز به شمار مي‏رود. اين مقاله در پي آن است كه با رويكرد توصيفي ـ تحليلي، به بررسي مناسبات علم و دين از منظر امام خميني قدس‏سره، به عنوان يكي از بزرگ‏ترين متفكران معاصر ديني، بپردازد. بر اساس اين تحقيق، امام خميني قدس‏سره، كساني را كه قايل به تعارض ميان علم و دين هستند به شدت مورد انتقاد قرار مي‏داده است. امام قدس‏سره تعارضاتي را كه در برخي مواقع بين علم و دين به وجود مي‏آيد، ظاهري و صوري مي‏دانند. ايشان علم جداي از دين را نه تنها منشا سعادت نمي‏داند، بلكه آن را عامل شقاوت انسان عنوان مي‏كنند. علم و دين همانند دو بال عمل كرده و اين قابليت را خواهند داشت كه تمامي نيازهاي بشر را پاسخگو باشند. بر اين اساس، ما برآنيم تا با ارايه كليتي از مباني علمي ـ ديني امام قدس‏سره، چگونگي رابطه اين دو مقوله مهم را تبيين نماييم.

The relationships between religion and knowledge and convergence or divergence between them have long been a subject of inquiry and speculation in the study of religion. The evaluation of relationship between knowledge and religion is considered one of the new issues (Kalam). The present paper seeks through a descriptive analysis to examine the relationship between knowledge and religion from the viewpoint of Imam Khomeini, one of the great contemporary thinkers on religion. According to this research, Imam Khomeini (May his soul be sanctified) strongly criticizes those who say that there is a conflict between science and religion. He sees that conflicts may happen between science and religion between now and then, but they are superficial and formal conflicts. He considers that without knowledge religion cannot bring happiness to man; rather, it leads to his distress. Science and religion function like two wings and have the capacity to meet all manʹs needs. This paper tries to elaborate on the relationship between science and religion by referring to Imam Khomeiniʹs view concerning scientific and religious principles.