مطالعه تطبيقي سرمايه اجتماعي در بافت‌هاي شهري با استفاده از مدل AHP(مطالعه موردي: شهر كرمانشاه)

A Comparative Study of Social Capital in Urban Contexts Using A.H.P. Model (case study: the city of Kermanshah)

حاكميت برنامه ريزي فن گرايانه و كالبد محور چون طرح جامع و تفصيلي و فراموش شدن يا كم توجهي به ابعاد اجتماعي نظام برنامه ريزي شهري ضرورت بررسي نظام اجتماعي شهر را بيش از پيش ضروري ساخته است. سرمايهاجتماعي به عنوان نمودي از هم افزايي اجتماعي تاثير گذار بر كالبد فضايي شهر شناخته شده است. شناخت ابعاد مختلف سرمايه اجتماعي و سنجش آن در محلات شهري به درك تفاوتهاي موجود در محلات شهري منجر شده و فرآيند برنامه ريزي متناسب با وضع موجود را عملياتي مي كند. در اين مقاله با سنجش تطبيقي سرمايه اجتماعي در ابعاد مختلف آگاهي اجتماعي، مشاركت مدني، اعتماد اجتماعي و انسجام اجتماعي در سه محله شهر كرمانشاه در بافت هاي قديم، جديد و سكونتگاه غير رسمي كه داراي ساختارهاي متفاوت از يكديگرند پرداخته مي شود. پژوهش حاضر از نوع كاربردي – توسعه اي است كه با استفاده از روش ميداني و كتابخانه‌اي اقدام به جمع آوري اطلاعات گرديده و داده ها با استفاده از تحليل سلسله مراتبي بررسي گرديده است. نتايج نشان دهنده آن ست كه محلات قديم و سكونتگاه غيررسمي با وجود مشكلات متعدد داراي سرمايه اجتماعي به ويژه سرمايه اجتماعي درون محله اي بالاتري در مقايسه با محله جديد بوده كه اين عامل مي تواند به عنوان ظرفيت بالقوه محلات قديمي براي ارتقاي كيفيت زندگي آنان به شمار آيد.

Abstract: The dominance of technologic and physical-oriented planning of cities like the comprehensive (or master) plan and the detailed plan, and not paying enough attention to or neglecting social dimensions of urban planning, necessitates, more than ever before the consideration of urban social system. Social capital, as a representation of social synergy, has been recognized as an influential factor affecting the urban physical space. Identifying and measuring different dimensions of social capital in varying urban neighborhoods will help us be knowledgeable of the differences that exist in these areas and further assist us in coming up with the appropriate plans for these areas. This study aims to measure and compare the level of social capital and its dimensions (social knowledge, civic participation, social trust, and social solidarity) in three parts (old-context, new-context, and the informal-residence areas or shanty towns) of the city of Kermanshah. This is a survey research that utilized a questionnaire to collect needed data. Research results showed that informal residences and old-context areas, despite their many problems and difficulties, did in fact have more social capital, especially bonding social capital, than the new -context areas. This indicates that there are great potentials in these areas that if utilized appropriately, can enhance life greatly in these areas.