اثر تنش خشكي و مصرف انواع كود آلي و معدني و بقاياي آنها بر عملكرد و اجزاي عملكرد بابونه آلماني (Matricaria chamomilla L.)

Study of the yield and its components of chamomile (Matricaria chamomilla L.)under drought stress and organic and inorganic fertilizers using and their residue

مديريت مصرف انواع كودهاي شيميايي و آلي و بقاياي آنها در خاك از لحاظ تاثيرات زيست محيطي و عملكرد گياهان به ويژه در مناطق خشك و نيمه خشك نظير ايران حايز اهميت مي باشد. به منظور بررسي اثرات تنش خشكي و مصرف انواع كودهاي شيميايي، دامي و كمپوست و بقاياي آنها بر ميزان رشد، عملكرد گل، عملكرد اسانس، عملكرد كامازولن و اجزاي عملكرد گياه دارويي بابونه آلماني (Matricaria chamomilla L.)، اين آزمايش به صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه زابل در دو سال زراعي 87-1386 و 88-1387 اجرا گرديد. تيمارهاي خشكي بصورت 50، 70 و 90 درصد ظرفيت زراعي مزرعه به عنوان عامل اصلي و انواع كود شامل شاهد (بدون مصرف كود)، كود شيميايي، كود دامي (25 تن در هكتار) و كمپوست حاصل از زباله شهري (25 تن در هكتار) كه در سال اول در مزرعه بابونه استفاده شده بود، به عنوان عامل فرعي در نظر گرفته شدند. نتايج نشان داد تنش خشكي در حد 50 درصد ظرفيت زراعي عملكرد گل در بابونه را نسبت به شاهد در هر دو سال كاهش داد. تنش ملايم خشكي سبب افزايش عملكرد اسانس و عملكرد كامازولن شد، در حالي كه تنش شديد اين صفات را كاهش داد. كود شيميايي در سال اول بالاترين عملكرد و اسانس را توليد نمود كه در سال دوم تفاوت معني داري با تيمار شاهد نداشت. همچنين بقاياي كودهاي دامي و كمپوست در سال دوم بطور معني داري باعث افزايش عملكرد گل، اسانس و كامازولن نسبت به بقاياي كود شيميايي و شاهد گرديد. بطور كلي كودهاي دامي و كمپوست در شرايط تنش خشكي در سال اول و در تمام شرايط رطوبتي در سال دوم عملكرد گل، اسانس و كامازولن مطلوبي ايجاد نموده كه كاربرد آن ها در راستاي اهداف كشاورزي ارگانيك و پايدار قابل توصيه مي باشد.

Management of organic and inorganic fertilizer application and residual of them are very important in their effect on environment and plant yield. In order to determine the effect of drought stress and different amendments on flower, essential oil and Chamazulene yield and its components of Matricaria chamomilla L., this study was conducted as a split plot design with three replications, at Agricultural Research Station of Zabol University, Iran, during two growing seasons of 2007-2008 and 2008-2009. Treatments included W1 (non stress), W2 (75% FC) and W3 (50% FC) as main plot and three kind of residual’s fertilizers: F1 (non fertilizer), F2 (chemical fertilizer), F3 (manure) and F4 (compost) as sub plot that using in the first year. Results showed that water stress at W3 treatment reduced dry and fresh flower yield at both years. Low drought stress increased essential oil and Chamazulene yield however high drought stress decreased these variable. Chemical fertilizer caused to make the highest yield and essential oil in the first year, but in the second year, that had no different with control treatment (without fertilizer). The residue of animal manure and compost enhanced flower, oil and Chamazulene yield at the second year. In addition, animal manure and compost under drought stress in first year and under all water conditions in second year reached to the best quantitative and qualitative yield and application of them was recommendable.