مطالعه روند رشد ارقام كلزاي بهاره (Brassica napus L.) در تاريخ‎هاي مختلف كاشت

Study the growth process of spring rapeseed (Brassica napus L.) varieties at different planting times in Khuzestan, Iran.

بررسي روند رشد گياه كلزا، اين امكان را فراهم مي‎آورد كه بتوان گياه را بر اساس سازگاري بهبنه با محيط مديريت كرد. به منظور بررسي روند رشد كلزا در تاريخ‎هاي مختلف كاشت، آزمايشي بصورت كرت‎هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان خوزستان اجرا گرديد. چهار تاريخ كاشت (15 و 30 آبان ماه، 15 و 30 آذر ماه) در كرت‌‎هاي اصلي و چهار ژنوتيپ (هايولا 401، پي پي 401، آرجي اس 300 و آپشن 500) در كرت‌هاي فرعي مورد مطالعه قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه برخورد مراحل حساس رشد كلزا با گرماي آخر فصل ناشي از تاخير در كاشت منجر به برتري تاريخ كاشت 15 آبان در عملكرد و شاخص‌هاي فيزيولوژيكي مورد مطالعه نسبت به ساير تاريخ كاشت‌ها گرديد. هيبريد ‌هايولا 401 در مرحله گلدهي به دليل برتري در حداكثر شاخص سطح برگ (51/3)، ماده خشك كل (1249 گرم بر متر مربع)، سرعت رشد محصول (21 گرم بر متر مربع در روز)، ميزان جذب خالص (7 گرم بر متر مربع در روز) و سرعت رشد نسبي (064/0 گرم بر گرم در روز) داراي بالاترين عملكرد دانه (3603 كيلوگرم بر هكتار) نسبت به ساير ارقام بود. در مجموع، طبق نتايج اين تحقيق، هيبريد ‌هايولا 401 شاخص‎هاي رشد بهتري نسبت به ساير ارقام مورد مطالعه داشته و كشت آن در تاريخ كاشت نيمه آبان ماه در استان خوزستان مناسب به‎نظر مي‌‎رسد.

Study the growth process of rapeseed will provide the possibility to manage its cultivation with regard to optimal adaptation to the growing environment. This study was performed using a split plot experiment based on a randomized complete block design with three replications. Four planting dates (Novemeber 6, November 21, December 6 and December 21) were allocated to the main plots and four varieties (Hyola401, PP.401, R.G.S.300 and Option500) to the subplots. The results showed that late planting at the critical growth stage in the end season will encounter to high temperature, and this resulted in better planting date of 6th November for yield and physiological indices as compared to other planting dates. Hybrid Hyola401 presented the heighest yield (3603 kg.ha-1), maximum LAI (3.51), total dry matter (1249 g m-1), growth rate (21 g.m-2. day-1), net assimilation rate (7 g.m-2 day-1) and relative growth rate (0.064 g.g-1.day-1) at the flowering stage in comparison to other cultivars. In general, the results showed that Hyola401 had higher growth indexes than other varieties if it is varieties on mid November in the Khuzestan province of Iran.