مقايسه اثرات پاكوتاه كنندگي دو پايه زالزالك و به روي چند رقم تجارتي گلابي

Comparison of the Dwarfing Effects of Two Hawthorn and Quince Rootstocks on Several Commercial Pear Cultivars

از مشكلات اصلي كشت متراكم گلابي در كشور عدم وجود پايه هاي پاكوتاه يا نيمه پاكوتاه كننده سازگار با ارقام و شرايط خاك هاي آهكي بوده و لذا احداث باغ هاي پاكوتاه در اين گونه با مشكل همراه است. اين تحقيق با هدف ارزيابي مقايسه اي و بررسي امكان استفاده از پايه بذري زالزالك ((Crataegus sp. بعنوان پايه پاكوتاه كننده و پايه همگروه كويينس A بعنوان پايه نيمه پاكوتاه كننده در كنار پايه معمول گلابي بذري، روي پاكوتاه كنندگي و خصوصيات رشدي چند رقم گلابي تجارتي و متحمل به آتشك طي سال هاي 1384 تا 1389 انجام شد. ارقام پيوندي مورد استفاده شامل ارقام متحمل اسپادونا (Spadona)، درگزي و هاروسوييت (Harrow Sweet)، در كنار دو شاهد حساس تر شاه ميوه و بارتلت (Bartlett) بودند. نتايج بيانگر كاهش قابل توجه اندازه درخت با استفاده از پايه زالزالك و سپس با پايه رويشي كويينس A بود. كاهش رشد ارقام پيوندي گلابي روي پايه هاي پاكوتاه كننده به صورت كاهش ارتفاع و كاهش گسترش تاج در اثر افت رشد رويشي ساليانه درختان پيوندي بود و نوع پايه تاثيري بر طول ميانگره ارقام نداشت. مقايسه قطر پايه و پيوندك در هيچيك از تركيبات پيوندي تفاوت رشد محسوسي كه نشانه اي از ناسازگاري تركيب پيوندي باشد نشان نداد. با توجه به رشد بسيار كم القا شده در ارقام گلابي توسط پايه زالزالك و توليد ريشه بسيار كم آن كه سبب سختي جابجايي آن مي شود به نظر مي رسد اين پايه پتانسيل كاربرد تجاري بعنوان پايه پاكوتاه كننده براي احداث باغ هاي متراكم گلابي را ندارد.

A principal obstacle facing intensive pear orchard establishment in Iran is the absence of appropriate dwarfing or semi-dwarfing rootstocks, compatible with commercial cultivars, as well as showing adaptability with alkaline soils. This research aimed at an evaluation of the hawthorn seedlings (Crataegus sp.) as a potential dwarfing rootstock for pear and a comparison of its dwarfing effects with clonal quince A and normal pear seedling rootstocks on several commercial and fire blight tolerant pears (2005-2010). The evaluated cultivars were Spadona, Dar Gazi and Harrow Sweet, beside two moderately fire blight susceptible cultivars namely Bartlett and Shah Miveh. Results confirmed high dwarfing effects of Crataegus and semi-dwarfing of quince A rootstocks on pear cultivars. Reduced tree size on dwarfing rootstocks resulted from decrease in the tree height and its canopy expansion ended up to reduced tree vigor, but the rootstock type did not affect the length of the internodes. None of scion/rootstock combinations demonstrated incompatibility-dependent disorders including abnormal scion/rootstock growth rate. With respect to the low growth induced in the shoots of pear cultivars on Crataegus rootstock, and difficulties in transplanting of this rootstock due to its weak root productivity, it seems that this species does not possess the potential to be used as an efficient dwarfing rootstock for commercial pear cultivars.