حوضه آبريز ابهرروددر دوره مس و سنگ : مروري بر استقرارهاي دالمايي حاشيه شمال غربي مركز فلات ايران

Abharrud Basin in Chalcolithic Period: Revision to the Dalma Settlements at the North-Western Borders of Iranian Central Plateau

حوضه آبريز ابهرروددر دوره مس و سنگ : مروري بر استقرارهاي دالمايي حاشيه شمال غربي مركزفلات ايران چكيده فرهنگ و سنت سفالگري دالما طي نيمه دوم هزاره پنجم ق.م در بخشهاي زيادي از شمال غرب و غرب ايران گسترش يافت. با اين حال شواهد اندكي از گسترش و نفوذ اين سنت به بخش هاي شرقي تر شمال غرب كشور و مركز فلات ايران به دست آمده است. حوضه آبريز ابهررود در ميان سه حوزه مهم فرهنگي جغرافيايي شمال غرب، غرب و مركز فلات ايران واقع گرديده است. طي بررسي اين منطقه 12 محوطه با بقاياي دوره فرهنگ دالما شناسايي و مطالعه شد. محوطه هاي شناسايي شده به احتمال همگي روستاهاي كوچكي هستند كه تماماً در كنار يك منبع آب و اغلب در ميان ارتفاعات و يا حاشيه دشت ميانكوهي ابهر واقع شده اند. بر اساس مكان گزيني استقرارها محوطه هاي اين دوره به احتمال روستاهاي كوچكي متعلق به اجتماعات كوچرو و نيمه يكجانشين بوده اند كه درفاصله حوزه شمال غرب و غرب ايران در تردد بوده اند. اهميت اين پژوهش از اين رو است كه مي ‌تواند آگاهي هاي ارزشمندي از فرهنگها و سنت هاي شرقيِ شمال غرب، شمال شرقي غرب ايران و فرهنگهاي غربي مركز فلات ايران و ويژگي ها و شاخصه هاي فرهنگي اين حوزه ها را (تفاوتها وتشابهات) در منطقه‌اي كوچك اما مهم در اختيار قرار دهد.

Abharrud Basin in Chalcolithic Period: Revision to the Dalma Settlements at the North-Western Borders of Iranian Central Plateau Sh. Khosravi1 Dr. H. K. Shahidi2 S. Alibaigi3 Abstract In the fifth millennium B.C, the Dalma ceramic cultural tradition spread throughout much of the north-west and western of Iran. However, insufficient pieces evidence of the same expansion and distribution of this tradition over eastern parts of North west and central Iranian plateau have been obtained during the surveys at Abharrud basin area. Abharrud basin is located among the three cultural-geographic regions of the central plateau, north-west and west of Iran. During the surveys in this area, 12 Dalma associated sites were discovered and examined. The discovered sites might have possibly been small villages situated near water sources and mostly on the intermountain plain of Abhar or among the highlands; according to the location selection, these villages belong to nomads wandering in between the north-west and western parts of Iranʹs basins. The matter of this research is that it can yield a large amount of information about the eastern cultures and traditions of the north-west, north-east of western Iran and the western cultures of central plateau and the characteristics and cultural types of these regions (their similarities and differences) in a small but prominent region.