طراحي مدلي براي تبيين تاثير نيروهاي جهاني شدن بر فراگرد سياستگذاري بازرگاني خارجي ايران

Developing a Model to Explain Globalization Impacts on Trade Policymaking Process of I.R. Iran

چكيده حوزه بازرگاني خارجي از جمله مهم‌ترين بخش‌هاي اقتصادي جوامع محسوب مي‌شود. سياستگذاري دولت در اين حوزه شامل ارايه طرح‌هاي بلند مدت و ميان مدت جهت هدايت فراگرد تصميم‌گيري در مواردي نظير صادرات، واردات و سرمايه گذاري خارجي است كه به منظور حضور اثربخش و كارآمد كسب و كارها (دولتي و غير دولتي) در بازارهاي منطقه اي، بين المللي و جهاني صورت مي‌پذيرد. از سوي ديگر، در سه دهه اخير پديده جهاني شدن تاثيرات شگرفي در ابعاد اقتصادي، سياسي و فرهنگي بر جوامع داشته است و رويدادهاي توسعه را به شكل‌هاي گوناگون و متفاوت متاثر نموده است. در اين تحقيق، مدلي براي تبيين اين تاثيرها در حوزه بازرگاني خارجي جمهوري اسلامي ايران ارايه شده است. وزارت بازرگاني نيز به دليل نقش محوري در دولت ايران، جهت سياستگذاري بازرگاني خارجي به عنوان جامعه آماري انتخاب گرديد‍‍. نتايج به دست آمده نشان مي‌دهند نيروهاي جهاني شدن در سه بعد اقتصادي، سياسي و فرهنگي بر فراگرد سياستگذاري بازرگاني خارجي موثر بوده اند و در مراحل گوناگون اين فراگرد شامل برنامه ريزي، اجرا و كنترل رفتارهاي مشاركت جويي، اعتمادزايي و تعهدپذيري را به دنبال خواهند داشت. واژگان كليدي: بازرگاني خارجي، سياستگذاري تجاري، جهاني شدن، وزارت بازرگاني

Abstract: Trade policy is one of the most important segments of a nation-state economic policy. The public policymaking in the segment includes developing long and mid-term plans to direct the decision making process on export, import and foreign investment in a country, by which businesses (either private or public) will be able to perfume more effective in international level and foreign marketplaces. On the other hand, in recent three decades globalization forces of economic, political and cultural scales have great impacts on the societies in different ways. In the paper, a model has been suggested to explain the impacts on trade policymaking process of I.R. Iran. Ministry of Commerce, however, was attained as the research source of data, due to the main role of the ministry on trade policy of Iran. The results indicate that economic, political and cultural forces of globalization have great impacts on trade policymaking process and probably would improve level of participation in planning and enhance trust and commitment of policymakers to the policy network. Key words: Trade, Trade Policymaking, Globalization, Ministry of Commerce