اثر مقادير بذر بر عملكرد و اجزاي عملكرد دانه در سه رقم كلزا (Brassica napus L.) در نكاي مازندران

Effect of seeds rates on yield and yield components of three rapeseed (Brassica napus L.) varieties in Neka, Mazandaran

به منظور بررسي اثر مقادير بذر بر عملكرد و اجزاي عملكرد سه رقم كلزا (Brassica napus L.)، آزمايشي بصورت كرت هاي يكبار خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در ايستگاه تحقيقات زراعي بايع كلا در شهرستان نكا، استان مازندران در سال زراعي 88-1387 انجام شد. در اين آزمايش ميزان بذر به عنوان عامل اصلي در چهار سطح شامل 5، 7، 9 و 11كيلوگرم در هكتار و ارقام به عنوان عامل فرعي در سه سطح شامل ساريگل (PF)، RGS 003 وHyola 401 بود. هركرت شامل شش خط با طول پنج متر و فاصله بين خطوط 30 سانتي متر بود. نتايج نشان داد كه اثر ميزان بذر بر عملكرد دانه و تعداد غلاف در بوته معني دار بود. بيشترين عملكرد دانه با ميانگين توليد 4829 كيلوگرم در هكتار مربوط به كمترين ميزان بذر يعني پنج كيلوگرم در هكتار بوده است. اثر رقم برتعداد شاخه فرعي، وزن 1000 دانه، تعداد غلاف در بوته و عملكرد دانه در سطح يك درصد معني‌دار شد. رقم Hyola 401 با ميانگين توليد 5033 كيلوگرم در هكتار نسبت به ارقام RGS 003 و ساريگل (PF) كه به ترتيب از عملكرد دانه 4357 و 4066 كيلوگرم در هكتار بر خوردار بودند، برتري نشان بيشتري داد. همبستگي مثبت و معني‌دار وزن 1000 دانه و تعداد غلاف در بوته و تعداد دانه در غلاف با عملكرد دانه مبيّن اين مطلب است كه رقم Hyola 401 كه از بيشترين اجزاي عملكرد دانه در سطوح مختلف تراكم برخوردار بوده است از عملكرد دانه بالايي نيز داشته است.

In order to investigate the effect of seed rate on seed yield and yield components of three rapeseed varieties, a split- plot experiment was conducted in randomized complete block design with four replicates during 2008-2009 at Baykola Agricultural Research Station, Neka, Mazandaran province. In this experiment four seed rates (5, 7, 9 and 11 kg.ha-1) as main plots, three rapeseed cultivars (Hyola 401, RGS-003 and Sarigol) as sub plots were assessed. Each plot was included six lines with five meter length and distance between lines was 30 cm. Results showed that the effect of seed rates on seed yield and number of pods per plant was significant. The highest grain yield (4829 kg.ha-1) was related to the lowest seed rates. The effect of varieties on the secondary branch number, 1000-seed weight of pods per plant and seed yield were significant. Hyola 401 with 5033 kg.ha-1 was performed better than RGS-003 and Sarigol (PF) with 4357 and 4066 kg.ha-1 seed yield, respectively. Significant positive correlation of seed yield with 1000-seed weight, number of pods per plant, number of seed per pod indicating that Hyola 401 with highest yield components at the different plant density had the highest seed yield.