بررسي تنوع ژنتيكي در ارقام بي دانه انگور توسط نشانگر ملكولي RAPD

Investigation on Genetic Variation in Seedless Grapevine Cultivars, Using RAPD Molecular Marker

چكيده هدف: ارقام بسيار متنوعي از انگور در ايران كشت مي‏شوند كه در بين آن ها، ارقام بي دانه جز بهترين ارقام خشكباري انگور هستند. هدف از اين پژوهش، پي بردن به پتانسيل نشانگر ملكولي RAPD (Random Amplified Polymorphic DNA) براي تعيين دوري و يا نزديكي ارقام و يا احتمالاً يكي بودن برخي از آن ها صورت گرفت. مواد و روش‏ها: در اين مطالعه، 21 رقم انگور بي دانه و 11 آغازگر RAPD مورد استفاده قرار گرفتند. نتايج: از بين ارقام استفاده شده، 8 آغازگر تكثير DNA را بخوبي انجام و در بين ژنوتيپ‏ها چند شكلي بالايي نشان دادند. مجموعاٌ 117 باند (آلل) چند شكل به دست آمد كه بيشترين تعداد باند دهي مربوط به آغازگر H و كمترين تعداد مربوط به آغازگر B بود. درصد باندهاي چند شكل در بين آغازگرها از 4/71 براي آغازگر B تا 100 درصد براي آغازگر C متغير و متوسط بانددهي براي هر آغازگر 8/12 باند بود. در تجزيه آماري، باندهاي در محدوده 3000-200 جفت باز كه داراي تكرار پذيري بالايي بودند انتخاب و در محاسبه وارد شدند. تجزيه كلاستر با استفاده از ضريب تشابه جاكارد مبتني بر روش UPGMA (Unweighted pair-group method of arithmetic average) انجام و ارقام در 3 گروه طبقه بندي شدند. دامنه ضريب تشابه از 21/0 تا 716/0 با ميانگين ضريب تشابه 46/0 تعيين گرديد. نتيجه گيري: بيشترين تشابه بين ارقام عسگري قرمز و عسگري مشكين شهر و كمترين تشابه بين ارقام خليلي بي دانه و عسگري نيشابور تشخيص داده شد. احتمالاً دو رقم عسگري قرمز و عسگري مشكين شهر داراي مبدا يكساني هستند كه در طي زمان به مكان‏هاي مختلفي برده شده‏اند. واژگان كليدي: انگور، تنوع ژنتيكي، چند شكلي، تكنيك RAPD

Abstract Aim: A large variety of grapevine cultivars are cultivated in Iran, amongst which seedless cultivars are regarded as the best one to make dried-fruit. The aim of this research was to discover the potential of RAPD (Random Amplified Polymorphic DNA) molecular marker to identify similarity/dissimilarity or probable homogeneity between grape cultivars. Materials and methods: In this study, 21 seedless grape cultivars and 11 RAPD primers were used. Results: out of 11, eight primers could amplify DNA fragments very well and showed reasonable polymorphism between cultivars. Totally 117 polymorphic bands were produced at which primer H produced the highest and primer B produced the lowest number of bands. The percentage of polymorphism ranged from 71.4 % for primer B to 100 % for primer C and the average number of bands per primer was 12.8. For statistical analysis, only the reproducible bands which their length was between 200-3000 bp were considered. Cluster analysis was carried out using Jaccard’s similarity coefficient based on UPGMA (Unweighted pair-group method of arithmetic average) method and the cultivars were classified in three main groups. The range of similarity coefficient with the average of 0.462 was determined between 0.208 to 0.716. Conclusion: Asgari Ghermez and Asgari Meshkin shahr cultivars showed the highest similarity and Khalili Beedaneh and Asgari Neishabour showed the lowest similarity. Therefore it could be assumed that Asgari Ghermez and Asgari Meshkinshahr cultivars posses the same origin but have been moved to different places in the course of time. Key words: Genetic variation, Grape, Polymorphism, RAPD technique