آموزه‌هاي ايمه و تحول ساختاري مذهب شيعه

Trainings of Shiite Imams and the structural development of Shiism

چكيده تحول ساختاري تشيع امامي در طي دو قرن و نيم حضور ايمه و تبديل جمعيتي پراكنده و غيرمتشكل به سازماني تشكل يافته و سازماندهي شده، موضوع مهمي است و عوامل ايجاد اين تحول، درخور بررسي‌ است. مديريت و رهبري ايمه، يقيناً اساسي‌ترين عامل تحقق اين امر بوده است. در تبيين شاخصه‌ها و مولفه‌هاي اين رهبري، نوع قرايت ايمه از دين و دين ورزي و نيز محتواي جامعه‌نگر آموزه‌‌هاي ايمه، نقشي اساسي در شكل‌دهي انديشه‌ي اجتماعي شيعيان و آماده‌سازي آنان براي ورود و حضور فعال در صحنه‌هاي اجتماعي و هماهنگ ساختن ايشان به عنوان تشكلي ديني ـ سياسي داشته است. اين پژوهش بر مبناي نظريه ي « وبر» در تقسيم بندي اديان، به اديان رستگاري و مناسكي و متكي بر اين فرضيه كه «روح دنيا-پذير و جامعه نگر تشيع امامي، بر تحول ساختاري آن موثر بوده است»، به بررسي محتواي آموزه‌هاي امامان شيعه پرداخته است.

Abstract The structural development of Imamit Shiism during the life of the Imams, up to the beginning of the minor occultation of the twelve’s Imam is an important subject in Shiitalogy. During this period Shiism developed from a small religious group to a completely organized school of thought in Islam. However different factors were important in this development but the Imamsʹ leadership had the main role. Among the main indicators of this leadership, the most important factor is their special understanding of the social trainings and instructions of Islam. Because of these trainings, the Shiites had an active participation in social affairs and in spite of being confronted with governmental suppressions insisted on their religious principles. In this article, according to Max Weber’s theory on division of religions to social and salvational religion, we have tried to show that Shiism has a special emphasis on social and at the same time spiritual affairs. The structural development of Shiism in this period is influenced by this approach that mainly was based on of the social and spiritual trainings of the Imams.