بررسي سبكي انديشه ملامتيه در اشعار مولانا زيني و حافظ شيرازي

THE CAST INVESTIGATION OF THE BLAMING THOUGHTS OF MOLANA ZINI AND HAFEZ-E-SHIRAZI

مولانا زيني شاعر قرن نهم هجري است كه اشعار حافظ را به صورت مخمس تضمين كرده است. او از ريا و تظاهر بسيار متنفر بوده به همين دليل براي مبارزه با آن از مشرب ملامتي استفاده كرده است. ملامتيه گروهي از صوفيانند كه معتقدند توجه رضايتمندي مردمان به انسان موجب مي شود كه انسان به آن سرگرم شده در نتيجه از عنايت حق تعالي محروم شود، پس بايد به خوش آمدن يا نيامدن مردم توجه نكرد بلكه تن به ملامت آنها داد و فقط به اخلاص و محبت خداوند مشغول شد. بنابراين سوال اصلي اين است كه مولانا زيني كه مقلد غزليات حافظ بوده چقدر توانسته در رياستيزي و آزاد انديشي و تربيت دروني انسانها از مشرب ملامتگري حافظ پيروي كند؟ حافظ و مولانا زيني اگرچه در اشعارشان از مشرب ملامتي استمداد جسته اند اما هرگز به روش ملامتيه بسنده نكرده زيرا اگر ملامتيه، ملامت خلق را براي اصلاح خود ميخريدند، حافظ و زيني آن را ابزار اصلاح "جامعه" و مبارزه با ريا و سالوس قرار داده اند تا بدينوسيله با استهزا و دهن كجي به مظاهر ريا، مردم را به حفظ ديانت، آزادگي، وارستگي و نهايتاً خداجويي دعوت كنند. هردو شاعر بر اين باورند كه در پرستش خداوند بايد شجاع و دلير باشيم و از غوغاي عوام و تكفير خواص بيمي به خود راه ندهيم چرا كه آنان نيز خود در درك حقايق گمراهند!

Molana Zini is the poem of the ninth century A.H, that guaranteed the Hafezʹs poetries in the from of pentagon. He was hated of pretend and falsity, and for this reason for conquer to it used of blaming method.the blaming persons of a group of Sufi that believe that pay attention to the satisfaction of people result in that people amused to it and therefore preclude from the pavor the lord. So, we should not only pay attention to the satisfaction of people, but also we should hear blame of them and amused only to the purity and kindness of God. Therefore it is the basic question that Molana Zini that was the imitator of the lyric of Hafez, how much he could follow from blaming method of Hafez in free thoughtand conquer to headship and in indur education of people ? Also Hafez and Molana Zini were help from blaming method in their poems, but they didnʹt think that it was enough, because if blaming group accept the blaming of people, but Hafez and Zini considered it the instrument of correction of " society " and combat against falsity and hypocritical, so by this method by mocking to the shapes of falsity, invited people to maintaining the religious, freedom and piety and finally worship of God. Both theirs them believe that in worship of God we should be brave and don’t fear of the riots of people and anathema of persons, because they are deviant in the comprehension of facts.