تبيين ژيوپليتيكي كلانشهرهاي جهاني؛ تاملي بر تفاوت يابي مفهومي شهر جهاني و جهان شهر 2

The Relationship between Regional Security and Development of Political Spaces; Case Study: Sistan and Baluchistan Province in Iran 2

شهرهاي جهاني پديدهاي نوظهوري هستند كه در متن اقتصاد جهاني به‌عنوان مكان‌هاي پيوند دهنده شبكه اقتصاد جهاني عمل مي‌كنند و سبب شكل‌گيري فضاي جريان‌ها و به‌وجود آمدن كانون‌هاي قدرت نوظهور در نقشه جغرافياي سياسي جهان شده‌اند. تاكنون، 54 شهر جهاني توسط پژوهشگران گروه تحقيقاتي پيتر تيلور شناسايي شده و بر اساس برخي شاخص‌هاي انتخابي كه عمدتاً در چهار حوزه اقتصاد، فرهنگ، امكانات زيربنايي و ارتباطات است، در سه رده شهرهاي جهاني آلفا (10 شهر)، بتا (10 شهر) و گاما (34 شهر) طبقه‌بندي شده‌اند. پيرو همين طبقه بندي به‌نظر مي‌رسد شهر اول با شهر پنجاه و چهارم تفاوت‌هايي عميق دارد. لذا «شهر جهاني» يا «ورلد سيتي» با «جهان‌شهر» يا «گلوبال سيتي» تفاوت بنيادي دارد. به‌طور كلي هنگامي كه يك كلان شهر در چارچوب اقتصاد جهاني جايگاهي را كسب نمايد و به‌عنوان يكي از گره‌هاي شبكه اقتصاد جهاني در فضاي جريان‌ها به رقابت با ساير شهرها بپردازد از وضعيت كلان‌شهري به وضعيت «شهر جهاني» ارتقاي يافته است و از هر چندين ده «شهر جهاني» يك مورد تبديل به «جهان شهر» مي‌شود. مقاله حاضر ضمن تبيين مفهوم «شهر جهاني» و «جهان‌شهر»، سعي دارد با ترسيم تفاوت‌هاي اين دو، ابهام مفهومي آنهارا برطرف كند. هدف مقاله اثبات تفاوت ميان «شهر جهاني» و «جهان شهر» و حوزه‌هاي نفوذ ژيوپليتيكي آنها به‌صورت مجزا است. شاخص‌هاي مورد استفاده منبعث از مطالعات پيشين از جمله فرضيه‌هاي وُرلد سيتي فريدمن و گلوبال سيتي ساسن و به‌ويژه شاخص‌هاي12 گانه پژوهشگران گروه پيتر تيلور در حوزه شهرهاي جهاني است. براساس نتايج تحقيقاتي گروه تيلور، ده شهر جهاني برتر؛ به‌عنوان شهرهاي جهاني آلفا شناسايي شده‌اند كه شش مورد آنها؛ يعني نيويورك، لندن، پاريس، توكيو، هنگ‌كنگ و سنگاپور «جهان‌شهر» محسوب مي‌شوند. شش شهر ديگر اين گروه، در صورت ادامه روند پيشرفت، در آينده به جايگاه جهان‌شهري دست مي‌يابند. همچنين «شهرهاي جهاني» گروه‌هاي بتا و گاما، صرفاً به‌عنوان شهرهاي جهاني، با درجه اهميت متفاوت، تابع چهار «جهان‌شهر» فوق هستند. لذا مفهوم «شهر جهاني» صراحتاً متفاوت از «جهان شهر» است. جهان شهرها كانون‌هاي اصلي فرماندهي اقتصاد جهاني محسوب مي‌شوند كه در راس سلسله مراتب شبكه شهرهاي جهاني قرار گرفته‌اند.

The world cities are new-fangled phenomenon in the world economic system as the nodes where the world economy network connected and are the cause to shape the spaces of flows and makes the new power centers in the worldʹs geopolitics. Meanwhile, the scholars of Peter Taylorʹs research group identified 54 cities as world cities and classified them on the bases of some deliberative indicators mainly in four field, namely, economics, culture, infrastructures, and communication facilities and categorized them into three ranks: world cities ? (10 city), B (10 city), and ? (34 city).On the bases of these researches it seems there is a deep gap between the first and the fifty-fourth cities. Thus we can conclude that there is a basic difference between the "world cities" and the "global cities". Generally speaking, when a metropolis finds her place in the global economy framework and begins to compete with the other cities as a node in the global economy network and in the spaces of flows, it will promote to a "world city" and it occurs only for one among a dozen. This paper attempts to explain the meaning and clarify the concept of these two different terms and explain the differences between the two and at the same time try to eliminate their conceptual ambiguity. The main purpose of the paper is to prove separately the differences between the "world city" and the "global city" and their geopolitical infiltration zone. The indices which have been used here are mainly inspired by Freedmanʹs world city and Sassenʹs global city hypothesis, with an especial consideration to the Taylorʹs group 12 indicators. According to Taylorʹs group researches there are 10 first rank cities which identified as ? cities, which six cities of these (New York, London, Paris, Tokyo, Hong Kong, and Singapore) considered as "global city". The other six cities in this group would be considered as global if they could continue the development process they are moving toward. The "world cities" which is considered as B and ? groupings considered as world cities with different rank of importance are subordinate to the four "global cities" mentioned above. Therefore we can see an explicit difference between the concepts of "world city" and "global city". Global cities are the headquarters of global economy and stand at the top of world cities.