ارزيابي حساسيت مراحل پوره‌ي سن اول و حشره‌ي بالغ سفيد‌بالك گلخانه، Trialeurodes vaporariorum (Hemiptera: Aleyrodidae)، به حشره‌كش‌هاي نيونيكوتينوييدي در شرايط آزمايشگاهي

Evaluation of susceptibility of the first instar nymphs and adults of Trialeurodes vaporariorum (Hemiptera: Aleyrodidae) to neonicotinoid insecticides under laboratory conditions

سفيد‌بالك گلخانه، (Westwood) Trialeurodes vaporariorum، آفتي است كه به‌خوبي در كشت‌هاي گلخانه‌اي گسترش پيدا كرده است و يكي از آفات مهم گلخانه‌اي در جهان مي‌باشد. با توجه به تعداد نسل زياد و پتانسيل مقاومت به آفت‌كش‌ها در سفيد‌بالك‌ها، بررسي و تحقيق در مورد حشره‌كش‌هاي پركاربرد از جمله تركيبات نيونيكوتينوييدي براي يافتن حشره‌كش‌هاي مناسب‌تر ضرورت دارد. در اين تحقيق، سفيد‌بالك‌ها از گلخانه‌اي در محلات از روي گياه ژربرا جمع‌آوري و روي بوته‌هاي توتون در آزمايشگاه، در دماي حدود 2‌ ± 25 درجه‌ي سيلسيوس، رطوبت نسبي 5‌ ± 60 درصد، دوره‌ي نوري 16 ساعت روشنايي و 8 ساعت تاريكي پرورش داده شدند. حساسيت سفيد‌بالك گلخانه به چند حشره‌كش نيونيكوتينوييدي شامل ايميداكلوپريد SC35% (كنفيدور)، تيامتوكسام SC21.6% (آكتارا) و دينوتفوران SG20% (استاركل) روي حشرات بالغ و پوره‌ي سن اول به‌وسيله‌ي آزمايش‌هاي زيست‌سنجي از نوع غوطه‌ور‌كردن برگ‌هاي آلوده مورد ارزيابي قرار گرفت. بررسي حساسيت و درصد تلفات حشرات بالغ 24 ساعت پس از تماس آن‌ها با برگ‌هاي تيمار‌شده انجام گرديد. مقدار LC50 به‌دست‌آمده‌ي حشره‌كش‌هاي ايميداكلوپريد، تيامتوكسام و دينوتفوران در آزمايش‌ها به‌ترتيب 48/130، 89/52 و 55/93 پي‌پي‌ام بر اساس ماده‌ي موثره تعيين گرديد. نتايج نشان داد كه حشرات بالغ بيشترين حساسيت را به تيومتوكسام دارند و پس از آن به‌ترتيب دينوتفوران و ايميداكلوپريد قرار مي‌گيرند. ارزيابي حساسيت و درصد تلفات پوره‌ي سن اول 72 ساعت پس از تماس آن‌ها با برگ‌هاي تيمار‌شده انجام شد. مقدار LC50 حشره‌كش‌هاي ايميداكلوپريد، تيامتوكسام و دينوتفوران در آزمايش‌ها به‌ترتيب 65/26، 62/12 و 48/15 پي‌پي‌ام بر اساس ماده‌ي موثره تعيين گرديد. براساس نتايج به‌دست‌آمده، تمامي حشره‌كش‌هاي آزمايش‌شده روي پوره‌ي سن اول سفيد‌بالك گلخانه خاصيت سمي بيشتري نسبت به حشرات بالغ داشتند و حشره‌كش تيامتوكسام در بين حشره‌كش‌هاي نيونيكوتينوييدي، روي دو مرحله‌ي‌ پوره‌ي سن اول و بالغ سفيد‌بالك گلخانه سمي‌ترين بود. همچنين، حشره‌كش‌هاي دينوتفوران و ايميداكلوپريد نيز در كنترل پوره‌ي سن اول و حشره‌ي بالغ موثر بودند.

The greenhouse whitefly, Trialeurodes vaporariorum (Westwood), has been well established in the greenhouse ecosystems and is one of the most important pests on various greenhouse crops worldwide. Because of its high fecundity and resistance to commonly used pesticides, a study was conducted to examine the effectiveness of conventional insecticides of neonicotinoid compounds. In this study, the whiteflies on the ornamental plant genus Gerbera were collected from a greenhouse in the city of Mahalat and reared on tobacco under laboratory conditions at 25 ± 2?C and 60 ± 5% Rate of humidity (RH) and a photoperiod of 16: 8 h (L: D). The toxicity of three neonicotinoid insecticides including imidacloprid SC35% (Confidor), thiamethoxam SC21.6% (Actara) and dinotefuran SG20% (Starkle) on the adults and first instar nymphs of T. vaporariorum, was evaluated using leaf dipping bioassay method. The susceptibility of adults was assessed at 24 hour post-treatment. The LC50 values of imidacloprid, thiamethoxam and dinotefuran for adults were 130.48, 52.89 and 93.55 ppm (a. i.) respectively. The mortality of immature stages was assessed at 72 hour post-treatment. The LC50 values of imidacloprid, thiamethoxam and dinotefuran for the first instar nymph were 26.65, 12.62 and 15.48 ppm (a. i.) respectively. The results suggest that all insecticides are more toxic on first instar nymphs than adults while thiamethoxam has the highest toxicity. The insecticides dinotefuran and imidacloprid can effectively control the adults and first instar nymphs as well.