تخمين تابع تقاضاي تلفن‌همراه اول با تاكيد بر ورود اپراتور جديد

Estimation of Mobile Demand Function of Hamrah-e Aval With Emphasis on Entering the New Operator into the Market

با گسترش شبكه‌هاي ارتباطي - مخابراتي و پذيرش تاثير آن بر ابعاد مختلف زندگي بشر- از جمله موضوعات اقتصادي- ارتباطات سيار بيش از پيش مورد توجه قرارگرفته است. لذا در اين مقاله تقاضاي تلفن‌همراه (همراه اول) و نحوه تاثير متغيرهاي تلفن ثابت، آنتن‌هاي BTS، قيمت سيم‌كارت اپراتور اول، توليد ناخالص داخلي سرانه بر آن بررسي شده است. متغيرها به صورت سالانه و به تفكيك 28 استان كشور در فاصله زماني (1379-1387) گردآوري شده است. متغير توليد ناخالص داخلي سرانه جايگزين درآمد سرانه شده است و اپراتور جديد به صورت متغير مجازي وارد مدل شده اند. اطلاعات و آمارها از شركت مخابرات ايران و مركز آمار ايران جمع‌آوري شده است. روند تخمين مدل به اين‌صورت است كه ابتدا براي دوره (1384-1379) مدل برآورد مي‌شود (ايرانسل از سال 1385 وارد بازار شده است)، سپس براي دوره زماني (1387-1385) با اين فرض كه اپراتور دوم تلفن‌همراه وارد بازار نشده‌ است، پيش‌بيني انجام و درنهايت براي دوره زماني (1387-1379) با درنظرگرفتن اپراتور دوم مدل برآورد مي‌گردد. براي برازش معادله از روش داده‌هاي تابلويي استفاده شده است. مدل مناسب با انجام آزمون‌هاي ليمر و هاسمن انتخاب شده است. براي بررسي تاثير ورود اپراتور دوم در دوره زماني (1384-1379) مدل به روش اثرات ثابت و در دوره زماني (1387-1379) مدل به روش اثرات تصادفي برآورد شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه بين ورود اپراتور جديد و تقاضاي تلفن‌همراه اول رابطه مثبت و معناداري وجود دارد و با ورود اپراتور جديد تقاضاي تلفن‌همراه اول افزايش يافته است. همچنين، تلفن‌همراه اول داراي تقاضاي كم‌كشش و نيز يك كالاي ضروري است.

Expansion of telecommunication networks and its impact on various aspects of human life, including economic one has increasingly drawn the attentions to the mobile system of communication. Therefore, in this paper the demand for mobile phones (MCI) and the impact of several variables such as the numbers of immobile phones, BTS antenna, operator SIM card price index, GDP per capita, are investigated. The data measured annually, are collected from 28 provinces for the period of 2000-2008. New operator variable was entered into the model as a dummy variable. Data were gathered from Iran Communication Co. and Iran Statistics Center. At first, the model was estimated for 2000-2005 period. (Irancell entered to the market in 2006). Then estimation was done for 2006-2008 with no second operator. Finally, estimation was conducted for 2000-2008, with inclusion of the second operator. In continuation, a suitable pattern was selected for estimation, using Limer and Hausman tests. The model was estimated by fixed effects method for 2000-2005 and by random effects method for 2000-2008. The results showed that there is a positive and significant relationship between entering the new operator and the demand for the services of Hamrah-e Aval Co. (MCI), and this demand was increased by entering the new operator. Also, price elasticity of demand for MCI is low and therefore itʹs services are considered as essential goods.