بررسي الگوي حركت خاك در بستر بذر به جا مانده از يك شياربازكن نوين مناسب جهت

Soil Movement in the Seed Slot Created by a New No-tillage

بي‌خاك ورزي به عنوان يكي از شاخه‌هاي خاك‌ورزي حفاطتي رويكردي نوين است كه هدف آن افزايش بهره‌وري نهاده‌هاي توليد با حفظ منابع توليد است. در استفاده از اين سيستم خاك‌ورزي بذركارها به خصوص شياربازكن‌هاي آن ها نقش كليدي را در ميزان موفقيت فرآيند توليد ايفا مي‌كنند. زيرا ميزان و الگوي حركت يافتن خاك شيار بذر مستقيما تابع شكل ابزار و پارامترهاي عملكردي آن است كه مواردي مثل مقدار رطوبت شيار بذر را تحت تاثير قرار مي‌دهد. در اين پژوهش مقدار و جهت حركت خاك در مقابل يك شياربازكن نوين جهت استفاده در سيستم بي‌خاك‌ورزي كه با تكيه بر يك شياربازكن دوديسكي رايج ساخته شد، مورد آزمايش قرار گرفت. آزمايشات در سه سطح سرعت (سه، شش و هشت كيلومتر بر ساعت) و دو تراكم از خاك (4/1 و 1/1 مگاگرم بر متر مكعب) در قالب يك آزمايش فاكتوريل بر پايه طرح كاملا تصادفي انجام شد. جهت بررسي موقعيت ذرات خاك از تعدادي دانه‌هاي رنگي شماره‌گذاري شده استفاده شد. نتايج حاصله نشان داد كه با افزايش سرعت پيشروي مقدار حركت خاك افزاش مي‌يابد. همچنين مقدار حركت ذرات در خاك با تراكم‌ پايين بيشتر است. ذرات سطحي‌تري كه در مقابل شياربازكن قرار مي‌گيرند تا فاصله بيشتري از شيار مياني به كناره‌ها رانده مي‌شوند. اگرچه ذرات قرار گرفته در اعماق بيشتر به همراه شياربازكن تا مسافت بيشتري به سمت جلو حركت مي‌كنند ليكن فاصه افقي مكان نهايي آن ها تا شيار مياني كمتر است. همچنين معين شد كه در شياربازكن نوين و در محل قرارگيري بذر حركت خاك از سمت پايين به بالا است كه مي‌تواند نقص فشردن خاك خشك سطحي به داخل شيار بذر توسط شياربازكن دوديسكي رايج را مرتفع نمايد.

No-tillage is a new approach to increase efficiency of activity inputs and conserving of natural resources. The role of driller and their furrow openers in this system is very important. Amount of soil translocation depends to opener shape which affects some characteristics of furrow such as moisture content in the slot. In this research magnitude of soil translocation and direction of movement for the soil located in the front of new opener were investigated. The new opener which was suitable for no-tillage system fabricated by adding two horizontal disks to traditional double-disk opener. The experiments were conducted with three levels of traveling speed (3, 6, 8 km/hr) and two bulk densities of soil (1.1, 1.4 Mg/m ).The experimental design was arranged in a (3×2) complete randomized factorial design with three replications for each test. Few specified colored balls were used to trace direction of movement of soil particles. Results showed amount of soil translocation increased as traveling speed increased. Also movement in the less compacted soil was greater. In a specified condition lateral movement of the particles located in the shallower depth was higher. Although the particles which located deeper moved farther in the direction of traveling but their lateral scattering was smaller. Also, it was found that the direction of soil movement in the seed slot for the novel opener was upward. This can solve the problem of pushing drier soil of surface into seed slot due to using of double-disk opener.