ارزيابي ميزان رقابت و مكملي اجزاي كشت مخلوط ذرت (Zea mays) و لوبيا چشم بلبلي

Evaluation of Competition and Complementarity of Corn (Zea mays) and Cowpea (Vigna sinensis) Intercropping for Nutrient Consumption

اگر اجزاي كشت مخلوط در استفاده از منابع محيطي مكمل هم باشند، توليد در كشت مخلوط بيشتر از كشت خالص خواهد شد. عناصر غذايي از مهمترين منابع محيطي مي باشند. يك آزمايش مزرعه اي در سال 1382 انجام شد تا رقابت و اثرات مكملي اجزاي كشت مخلوط ذرت و لوبيا چشم بلبلي در مصرف عناصر غذايي مورد ارزيابي قرار گيرد. طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي در 3 تكرار براي مقايسه تيمارها شامل كشت خالص لوبيا چشم بلبلي (Cp)، كشت خالص ذرت (C)، كشت مخلوط روي يك رديف (M1)، كشت مخلوط روي رديف هاي جداگانه (M2) و كشت مخلوط درهم (M3) بكار رفت. اجزاي كشت مخلوط، بر اساس طرح جايگزيني بود به طوري كه هر بوته ذرت با 3 بوته لوبيا چشم بلبلي جايگزين شد. نتايج نشان داد كه جذب عناصر غذايي در كشت مخلوط بيشتر از كشت خالص بود كه اين موضوع در تامين عناصر غذايي براي گياهان زراعي بعدي بايد مورد توجه قرار گيرد. لوبيا چشم بلبلي به دليل ظرفيت تبادل كاتيوني بالاي ريشه ي آن قدرت رقابت بيشتري نسبت به ذرت براي جذب عناصر دوظرفيتي (كلسيم و منيزيم) داشت. در حالي كه ذرت براي جذب پتاسيم و فسفر قدرت رقابت بيشتري داشت كه با سيستم گسترده ريشه آن مرتبط است. در كليه تيمارهاي كشت مخلوط، ذرت و لوبيا چشم بلبلي در مصرف عناصر غذايي از يك حالت مكملي نسبت به هم برخوردار بودند زيرا مجموع عملكرد نسبي در كليه تيمارهاي كشت مخلوط بزرگتر از يك بدست آمد. اين امر، مزيت كشت مخلوط نسبت به كشت خالص دو گونه در استفاده از يك عامل محيطي موثر بر افزايش توليد محصول را نشان مي دهد

If the intercropping components have a complementarity effect in consuming environmental resources, the crop production will be more in intercropping compared to sole crops. A field experiment was carried out in during 2003 to investigate the competition and complementarity between intercropped components of corn and cowpea in nutrient uptake. A randomized complete block design (RCBD) was employed to compare the treatments including cowpea sole crop (Cp), corn sole crop (C), within-row intercropping (M1), alternate intercropping (M2) and mixed intercropping (M3). Intercropping was conducted as replacement method, where one corn plant was replaced by three cowpea plants. The results indicated that nutrient uptake by intercropping was more than sole crop which should be noticified for nutrient supply of the next crops. Cowpea was more competitive than corn in absorbing divalent cations (Ca and Mg) for its high root cation exchange capacity. However, corn was more competitive for phosphorus and potassium which is related to its expanded root system. For all intercrops, relative yield total (RYT) was significantly higher than unity, indicating that corn and cowpea were complement for nutrient consumption. This shows the advantage of intercropping in consuming an effective environmental resource for production, compared to sole crops.