بررسي روابط ميان عملكرد و صفت‌هاي وابسته به آن در دو گروه رسيدگي سويا از راه تجزيه عليت

Investigation of relationship between yield and its dependent traits in two maturity groups of soybean by path analysis

به منظور بررسي روابط موجود بين صفت‌هاي موثر بر عملكرد دانه رقم دو گروه رسيدگي سويا، آزمايشي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه گيلان در سال 1388 اجرا گرديد. تيمار آزمايشي شامل هفت رقم سويا به نام‌هاي 033، 032، سحر (متعلق به گروه رسيدگي 4)، ال.‌17، كلارك، زان و مادري (متعلق به گروه رسيدگي 3) بود. در اين آزمايش صفت‌هاي تعداد غلاف در ساقه اصلي، تعداد غلاف در شاخه فرعي، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه، وزن بوته، وزن دانه در بوته، تعداد دانه در بوته، درصد روغن، درصد پروتيين، عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك و شاخص برداشت مورد بررسي قرار گرفت. همبستگي بين صفت‌ها، رگرسيون گام به گام و تجزيه عليت در گروه‌هاي رسيدگي به طور جداگانه انجام شد. نتايج اين آزمايش نشان داد كه صفت عملكرد بيولوژيك در گروه رسيدگي IV و صفت‌هاي وزن دانه در بوته، عملكرد بيولوژيك و وزن بوته در گروه رسيدگي III، داراي بيشترين ضريب همبستگي مثبت و معني‌دار با عملكرد دانه بودند. نتايج رگرسيون گام به گام نيز نشان داد كه اين صفت‌ها بيشترين درصد تغييرات عملكرد را توجيه كردند. سپس صفت‌هاي وارد شده به مدل رگرسيوني توسط تجزيه عليت بررسي شد و بر اساس آن در گروه رسيدگي IV، صفت عملكرد بيولوژيك (04/1=r) و در گروه رسيدگي III، صفت وزن دانه در بوته (801/0=r) بيشترين اثر مستقيم و مثبت را بر روي صفت عملكرد دانه دارا بودند. لذا هر گونه فعاليت‌هاي اصلاحي يا زراعي در جهت بهبود اين صفت‌ها مي‌تواند عملكرد سويا را افزايش دهد.

In order to investigate the relationship between effective traits on seed yield of two maturity groups of soybean, an experiment was conducted as randomized complete block design with three replications at Agricultural Research Farm, University of Guilan in 2009. The experimental treatment was seven soybean cultivars, namely 033, 032, Sahar (belonged to maturity group IV), L.17, Zan, Clark and Madari (belonged to maturity group III). The studied traits were included number of pods on the main stem and on branches, number of pods per plant, number of seeds per pod, 1000 seed weight, plant weight, weight of seeds per plant, number seeds per plant, oil and protein percentage, seed yield and biological yield and harvest index. Simple correlation between traits, stepwise regression and path analysis were carried out in maturity group separately. The results showed biological yield trait in maturity group IV and weight of seeds per plant ,had the highest positive and meaningful correlation with seed yield. Stepwise regression analysis showed that these traits covered majority of total yield changes Then , the entered traits in. regression model were studied , and based on in it in group maturity IV, biological yield trait(r=1.04) and in group maturity III weight of seeds per plant (r=0.80) had majority of direct and positive effect on seed yield. Therefore any maintaining or planting activities in order to improve these traits ,can increases Soybean yield.