جايگاه گردشگري در سياستها و برنامه هاي توسعه مناطق آزاد (مطالعه موردي: قشم)

Tourism Position in Policies and Plans for Development of Free Zones (Case Study: Qeshm)

صنعت گردشگري يكي از بزرگترين و پربازده‌ترين فعاليتهاي اقتصادي در دنيا است كه بالاترين ميزان ارزش افزوده را ايجاد مي‌كند و بطور مستقيم و غير مستقيم، ساير فعاليتهاي اقتصادي و فرهنگي را تحت تاثير قرار مي‌دهد. توسعه گردشگري،يكي از رويكردهاي ايجاد تحول اقتصادي-اجتماعي در مناطق جهان مي باشد كه همواره مورد توجه پژوهشگران و برنامه ريزان قرار دارد. براين اساس با توجه به اهميت توسعه مناطق آزاد در اقتصاد كشور نگاهي به جايگاه گردشگري در مناطق آزاد تجاري بويژه قشم به جهت برخورداري از منابع بالقوه گردشگري، موقعيت استراتژيك و ژيوپلتيك منطقه اي امري ضروري به نظر مي رسد. در اين پژوهش سعي مي شود ضمن تبيين جايگاه گردشگري در توسعه قشم به تقويت پتانسيل ها و فرصتهاي موجود پرداخته و با برنامه ريزي و تدوين راهبردها، ضعف هاي موجود در منطقه را به فرصت تبديل نموده و زمينه توسعه اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و سياسي منطقه و كشور را فراهم نمود. در پژوهش حاضر روش تحقيق بكار برده شده توصيفي- تحليلي و شيوه جمع آوري اطلاعات بر مبناي كتابخانه اي، مشاهدات ميداني و تحليل آماري مي باشد. نتايج بدست آمده حاكي از آنست كه، قشم عليرغم برخورداري از پتانسيل هايي نظير، موقعيت استراتژيك، وسعت، تنوع منابع و جاذبه هاي طبيعي، تاريخي و فرهنگي، اكوسيستم خاص و ژيوپارك و جنگل هاي حرا گرفتار ضعف هايي نظير كمبود زيرساختهاي گردشگري، ضعف بازاريابي و تبليغات و بي ثباتي مديريتي است. از اين رو اين پژوهش در پي آنست كه با ارايه راهبردهايي به توسعه اين منطقه كمك نمايد.

Tourism industry is one of the biggest and most efficient economic activities in the world which creates the highest amount of value added and directly or indirectly influences other economic and cultural activities. Tourism development is one of the approaches for creating socioeconomic development in the world regions that has always attracted the attention of the researchers and planners. Hence with respect to the significance of free zones development in the economy of the country, a glance to the tourism position in free trade zones specially Qeshm due to having potential resources of tourism, regional strategic and geopolitical location seems to be necessary. By specifying the tourism position in development of Qeshm, in this research it has been tried to enhance the present potentials and opportunities and convert the available shortcomings in the region into opportunities by planning and formulation of strategies and provide a ground for economic, social, cultural and political development of the region and the country. In the present research the research methodology applied is descriptive- analytical and the data gathering method is library documents based and according to field observations and statistical analysis. The results achieved indicate that Qeshm in spite of enjoying unique potentials, strategic position, vast and diverse natural, historical and cultural resources and attractions, specific ecosystem, geo-parks and mangrove etc. suffer from shortcomings such as tourism infrastructures shortages, weakness in marketing and advertisement, management instability etc. Therefore this research tries to assist the tourism development in this region by providing some strategies.