مقايسه تراكم و تنوع پرندگان آبزي زمستان گذران درياچه بزنگان و سد شهيد يعقوبي در استان خراسان رضوي (نيمه دوم سال1386)

Comparison of Density and Diversity of Overwintering birds of Bazangan Lake Shahid Yaghoubi reservoir in Khorasan Razavi Province (October 2007 - March 2008)

درياچه بزنگان بزرگترين درياچه طبيعي با وسعت 80 هكتار تنها آبگير طبيعي در استان خراسان رضوي مي باشد. سد شهيد يعقوبي در سال 1377 بر روي رودخانه كال سالار در 127 كيلومتري جنوب شرقي تربت حيدريه احداث گرديد. مساحت درياچه آن 78 هكتار است. هدف از اين تحقيق شناسايي و مقايسه تراكم و تنوع پرندگان آبزي در درياچه بزنگان و درياچه پشت سد شهيد يعقوبي در نيمه دوم سال 1386 بود. در اين مطالعه شمارش پرندگان به صورت ماهانه از مهرماه تا اسفند ماه سال1386 و به روش " Total Count" كه روش پيشنهادي WI است، صورت گرفت. تعداد پرندگان آبزي شمارش شده در سرشماري 6 ماه سال 1386 در درياچه بزنگان برابر با 3099 قطعه پرنده بود. تعداد پرندگان آبزي شمارش شده در 6 ماهه دوم سال 1386 در درياچه سد شهيد يعقوبي 636 قطعه پرنده بود. مقايسه تراكم پرندگان آبزي در درياچه بزنگان و سد شهيد يعقوبي نشان داد كه در درياچه بزنگان تراكم در نيمه دوم سال 1386 برابر با7/38 قطعه پرنده آبزي و در درياچه پشت سد شهيد يعقوبي تراكم در نيمه دوم سال 1386 برابر با 1/8 قطعه پرنده آبزي مي باشد. در بررسي شاخص هاي تنوع؛ شاخص تنوع گونه اي شانون – وينر و سيمپسون و غناي گونه اي مارگالف در درياچه بزنگان به ترتيب با مقادير 5/1 و 71/0 و 8/1 بيشترين مقدار تنوع و شاخص هاي غالبيت گونه اي سيمپسون و يكنواختي در درياچه پشت سد شهيد يعقوبي به ترتيب با مقادير 69/0 و 89/0 بيشتر بودند. مقايسه ميزان شاخص تشابه موريستا؛ پرندگان آبزي دو درياچه نشان داد كه بيشترين ميزان تشابه در مهر ماه با مقدار 0038/0 و كمترين ميزان تشابه در آذر ماه با مقدار 0015/0 بود.

Bazangan Lake is the biggest natural lake in north of Iran and exclusive natural lake in Khorasan Razavi province with the area of 80 hectare. Shahid Yaeghobi reservoir is located in Torbat Heidarieh in Khorasan Razavi Province and its area is about 78 hectare. The purpose of this study is identification and determination of density and species diversity of waterfowl in Bazangan Lake and Shahid Yaeghobi reservoir From October 2007 until March 2008 and comparison of density and species diversity between 2 lakes. In this paper waterfowl counting applied monthly from October until March with Total Count Method. Total waterfowl counted in Bazangan Lake was 3099 birds and in the Shahid Yaeghobi reservoir total waterfowl counted was 636 birds. Waterfowl comparison of density between natural lake and artificial lake showed that density in Bazangan Lake was 38.7 birds in each hectare and in the Shahid Yaeghobi reservoir was 8.1 birds in each hectare. In checking of species diversity index: Schanon-Winner (1.5), Simpson index (0.71) and Richness index-Margalof (1.8) have highest rate in Bazangan lake but eveness-Peet (0.69) and dominance index-Simpson dominance (0.89) have highest rate in Shahid Yaeghobi reservoir. In comparison with Bazangan lake and Shahid Yaeghobi reservoir Morisita index showed that the highest rate is in the October (0.0038) and the lowest rate is in the December (0.0015).