كاربرد FMEA در ارزيابي ريسك زيست محيطي: مورد كاوي لايروبي اسكله هاي بندر امام خميني

FMEA Application in Environmental Risk Assessment: Case Study of Imam Khomeini Port Berths Dredged

با توجه به اينكه بندر امام خميني يكي از بزرگ‌ترين بنادر كشور و بزرگ‌ترين بندر خوزستان بوده و نظر به بالا بودن ميزان رسوب گذاري در اسكله هاي اين بندر و مجاورت آن با اكوسيستم خور موسي، در تحقيقي كه در سال‌هاي 90-89 صورت پذيرفته، ريسك‌هاي زيست محيطي ناشي از انجام عمليات لايروبي اسكله هاي بندر امام خميني، شناسايي، رتبه بندي و مورد ارزيابي قرار گرفته است. به اين منظور ابتدا عوامل ايجاد كننده ريسك ناشي از انجام عمليات لايروبي با استفاده از پرسشنامه هاي دلفي و نظر سنجي از متخصصين شناسايي شده، سپس از فرايند تحليل سلسله مراتبي و نرم افزار Expert choice براي تعيين احتمال وقوع هر ريسك استفاده گرديد. به منظور تعيين شدت و احتمال كشف هر ريسك و همچنين محاسبه مقدار عددي ريسك از روش تجزيه و تحليل عوامل شكست استفاده گرديد. بر اساس نتايج بدست آمده مشخص شد كه در عمليات لايروبي در محيط فيزيكي و شيميايي، تغيير ريخت شناسي بستر و ايجاد بي نظمي در بستر دريا به ترتيب با 411/12 و 39/6، در محيط بيولوژيكي نيز تخريب زيستگاه هاي بستر و از بين بردن گونه هاي كف زي به ترتيب با 848/10 و 325/3 و در محيط اجتماعي –اقتصادي تاثير بر مسايل رواني نيروي انساني لايروب و زخمي شدن – قطع عضو به ترتيب با 072/5 و 538/2 به عنوان مهمترين ريسك‌ها بروز مي‌كنند و در عمليات لاي ريزي افزايش كدورت با 084/6 و از بين بردن گونه هاي كف زي با 08/6 و كاهش فعاليت صيد و صيادي با 054/12 به عنوان مهمترين ريسك‌ها شناسايي شدند.

Regarding to this fact that the port of Immamkhomeini is one of the biggest ports of Iran and considering the high amount of sedimentation in the docks of this port in addition to being in the vicinity of Mosa estuary ecosystem, a research has been conducted during (2010-2011) and the environmental risks due to dredging operation of the docks of Immam Khomeini port, have been identified, ranked and evaluated. For this proposed, first the elements creating the hazards risks of the dredging operation have been identified by using Delphi questionnaire and to be completed by Experts and afterwards for determining the feasibility of risk occurrence Expert Choice software and analytic hierarchy process (AHP) has been used. For determinations of risk intensity and probability of discovery of each risk and also the risk numbers, the method of breaking risk factors has been applied. In accordance with the results obtained, in the dredging operation which has been performed in the physical and chemical environment, the following risks can be occur as the most important risks: The morphological alteration and disruption in the river bed, respectively, 12/4-6/39. The disruption of the biological environment of the bed habitat and destruction of the benthic species, respectively, 10/8-3.32. The effect of the socio- economic environment on injuries and member amputation, respectively 5/07-2/53. The most important human risks in dredging operation are increasing turbidity by 6/08 Unit and reduction in fisheries by 12/05.