بررسي تنوع گونه اي پرندگان آبزي و كنارآبچر مهاجر زمستان گذران منطقه حفاظت شده حله در استان بوشهر

The Survey of Species Diversity of Migratory Wintering Waterfowl and Waders in Helleh Protected Area in Bushehr Province

مقاله حاضر به منظور بررسي و تعيين جمعيت و تنوع گونه اي پرندگان آبزي و كنارآبچر مهاجر زمستان گذران در زيستگاه تالابي منطقه حفاظت شده حله و بر اساس يك دوره 10 ساله از سال 1380(2002) لغايت 1389(2011) ارايه شده است. در طول دوره 10 ساله مورد مطالعه، تعداد 203065 پرنده آبزي مركب از 6 راسته، 18 تيره و 95 گونه در منطقه حفاظت شده حله زمستان گذراني نموده اند. در اين مدت بيشترين تعداد پرنده متعلق به گونه باكلان بزرگ (Phalacrocorax carbo) با 97299 قطعه سرشماري شده بوده است. بر اساس نتايج اين تحقيق در بين تيره هاي آبزي و كنارآبچر مهاجر زمستان گذران در منطقه حفاظت شده حله بزرگ‌ترين تيره متعلق به باكلانيان (Phalacrocoracidae) با 91/47 درصد فراواني و كوچك‌ترين تيره متعلق به لك لكيان (Ciconiidae) و كاكايي اقيانوسي (Stercorariidae) با 005/0 درصد فراواني بوده است. در دوره 10 ساله مورد مطالعه سال 1380 (2002) با تعداد 46789 قطعه پرنده بيشترين و سال 1386 (2008) با تعداد 1022 قطعه پرنده كمترين تعداد پرنده سرشماري شده را به خود اختصاص داده اند. از سويي ديگر از نظر غناي گونه اي سال 1380 (2002) با تعداد 68 گونه شناسايي شده بيشترين تعداد و سال 1388 (2010) با تعداد 26 گونه كمترين تعداد گونه شناسايي شده را شامل شده اند. نتايج نشان داد بيشترين فراواني پرندگان زمستان گذران از سال 1380(2002) لغايت 1389(2011) متعلق به تيره هاي آبزي با 1/62 درصد فراواني و كمترين فراواني مربوط به تيره هاي كنارآبچر با 9/37 درصد فراواني بوده است. با توجه به مقادير محاسبه شده شاخص هاي تنوع و يكنواختي گونه اي بيشترين ميزان تنوع زيستي پرندگان آبزي و كنارآبچر زمستان گذران در منطقه حفاظت شده حله مربوط به سال 1389(2011) و كمترين تنوع زيستي مربوط به سال 1383(2005) بوده است (05/0 > P).

This paper presents data from a ten-year (2002-2011) monitoring of migratory wintering waterfowl and waderʹs fauna population and species diversity in Helleh protected area. During a 10 year period from 2002 to 2011, a total of 203065 wetland birds composed of 95 species from 6 orders and 18 families of the bird’s fauna of Iran were observed during the course of this study. The most common species counted was the Great Cormorant (Phalacrocorax carbo) with a total of 97299 individuals. The results indicated that among families of migratory wintering waterfowl and waders in Helleh protected area the largest family was Phalacrocoracidae with 47.91 percent abundance and the lowest was Stercorariidae and Ciconiidae with 0.005 percent. In these periods of studying, year of 2002 with 46789 individuals has the highest population numbers and year of 2008 with 1022 individuals has the lowest. The highest and lowest species richness recording in years of 2002 and 2008 with 68 and 26 species respectively. The results showed that in this period waterfowl fauna with 62.1 percent and waderʹs fauna with 37.9 percent respectively have the highest and lowest abundances. According to the results of species diversity and evenness the year of 2011 has the highest biodiversity of migratory wintering waterfowl and waderʹs fauna in Helleh protected area and year of 2005 has the lowest biodiversity (P < 0.05).