تعيين سطح لغزش و حجم روباره توده ريزشي بر اساس اندازه گيريهاي ژيوفيزيكي (مطالعه موردي توده ريزشي مجاور تونل خالنجه)

چكيده براي تعيين ضخامت لايه هاي سطحي در گستره زمين-لغزه روشهاي متعددي وجود دارد. در اين پژوهش براي بررسي سطح لغزش و همچنين محاسبه حجم سازندهاي قابل ريزش از روشهاي ژيوفيزيكي (ژيوالكتريك و لرزه نگاري شكست مرزي) استفاده شده است. علت استفاده از روش ژيوالكتريك قدرت تفكيك بالاي اين روش براي شناسايي لايه هاي آبدار در گستره لغزش است كه موضوعي مهم درتسريع رانش توده هاي ناپايدار است. هر چند كه استفاده از روش لرزه نگاري به خاطر بالا بودن دقت آن در محاسبه ضخامت لايه ها خصوصاً تعيين سطح لغزش متداول مي-باشد. البته تلفيق نتايج روشهاي لرزه نگاري و ژيوالكتريك منجر به تحليل قابل اعتمادتر و واقع بينانه تر پارامترهاي زمين شناسي مهندسي مي شود. به عنوان نمونه مطالعه موردي برداشتهاي ژيوفيزيكي در گستره توده لغزشي مجاور تونل دوم خالنجه از قطعه 5/ب راه آهن غرب كشور با توانمندي 25 گمانه الكتريكي و 7 پروفيل لرزه نگاري شكست مرزي 24 ژيوفوني به منظور محاسبه حجم توده ريزشي ناپايدار و تعيين سطح لغزش طراحي و اندازه گيري شده است. برداشتهاي الكتريكي به روش آرايش متقارن شلومبرژه انجام شده است. درحالي كه برداشتهاي لرزه-نگاري با گيرنده هاي قايم موج تراكمي (P) به روش لرزه-نگاري شكست مرزي با استفاده از چشمه انرژي تركيبي چكش و مواد ناريه انجام شده است. بر اساس پردازشهاي انجام شده بر روي داده هاي اندازه گيري شده توسط نرم-افزارهاي مدلسازي، وضعيت لايه بندي و سطح لغزش به صورت سه بعدي به تصوير كشيده شده است. علاوه بر آن پتانسيل لغزش زمين با مشاهدات صحرايي و بررسي تصاوير ماهواره اي در گستره مورد مطالعه ارزيابي شده است. نتايج اين مطالعه حضور يك لايه اشباع از آب را در محدوه پاشنه لغزش و در فصل مشترك بين سطح لغزش مستحكم با لايه بالايي آن نشان مي دهد. جمع شدن اين آبها باعث كاهش ميزان چسبندگي لايه هاي ريزشي و طبيعتاً تسريع در فرآيند رانش زمين را موجب مي گردد. بنابراين رانش توده لغزشي جدا شده از محل اصلي خود در آينده نزديك حتمي است. در اين راستا، اتخاذ تمهيدات لازم براي رانش توده با حجم بيش از سيصد هزار متر مكعب در سمت جنوبي مسير ريل گذاري ضروري است.

Abstract There are several methods to determine the thick-ness of surface layer in the landslide areas. In this study, the seismic refraction method and Geoelectrical method as well have been used. The advantages of these methods are high resolution and water saturated layer detection. The roll of water saturated layer in the slip range is subject to rapid drift in the unstable mass. However, the seismic modeling leads to high-precision thickness of the layers especially the sliding surface. The combined result of integrated geophysical methods for parameter analyzing is more realistic and reliable. Our results indicate a water saturated layer that is located on sliding surface, in which rapid drift in the unstable mass is caused. The volume of unstable mass is calculated about 340,000m3. This amount of unstable mass in adjacent of railway path is considerable for optimum planning.