بررسي ميداني عملكرد خطوط لوله آب و فاضلاب در زلزله 2008 ونچوان چين

چكيده زلزله سال 2008 ونچوان با بزرگي 8 در مقياس ريشتر در استان سيچوان چين، مهيب ترين زلزله سالهاي اخير در كشور پهناور چين بود به طوري كه در بيش از نصف چين و كشور ويتنام احساس شد. سه ويژگي عمده اين حادثه عبارتند از: بزرگي بالا، تلفات انساني بالا و حجم بسيار بالاي خرابيها و خسارات اقتصادي. گسل مسبب در طول 240 كيلومتر ايجاد شكستگي كرد كه در روي سطح زمين قابل مشاهده بود. زلزله نه تنها باعث خرابي گسترده ساختمانها و تاسيسات زير بنايي گرديد، بلكه باعث وقوع هزاران زمين لغزه بزرگ و كوچك، ريزش كوه و سنگ، روانگرايي و ... نيز شد. شريانهاي حياتي شامل سيستم هاي حمل و نقل، برق، مخابرات، آب، گاز، تاسيسات هيدروليكي و تجهيزات اين سيستم ها به شدت خسارت ديدند، به نحوي كه بنا بر گزارش انجمن مهندسي زلزله چين، اين حجم از خسارت در تاريخ آن كشور بي سابقه بوده است. در اين مقاله كه حاصل بازديد نويسنده از مناطق زلزله زده استان سيچوان است، ابتدا به اختصار به ويژگيهاي تكتونيكي و لرزه شناسي اين زلزله پرداخته مي شود. سپس عملكرد خطوط انتقال تشريح مي گردد. در انتها به صورت مختصر به عملكرد مديريت بحران سيستم هاي آبرساني در مناطق زلزله زده پرداخته شده است. از نكات جالب توجه در اين زلزله، وارد آمدن خسارات شديد به تاسيسات آبرساني است كه چندي قبل از زلزله ساخته شده بودند. اين موضوع بيانگر ضعفهاي آيين نامه اي و اجرايي در آن كشور بود و با توجه به مشكلات اجرايي و كيفيت ساخت در ايران، درسهاي آموخته شده از اين زلزله مي تواند براي كشور ما نيز آموزنده باشد.

Abstract On May 12, 2008 (Beijing Time), a major earth-quake with Ms=8.0 occurred in west part of Chinese continent. People in over half of China and as far as in Vietnam felt the shaking of this earthquake. There are three striking characteristics of this earthquake, that is, the large magnitude, the high casualty and the extremely huge property and economic loss. The causative fault of the earth-quake ruptured and outcropped to the surface along a length over 240-260km, which resulted in not only large numbers of building collapse, but also a widespread issue of heavy landslide, rolling stones, mudslide, liquefaction, and other geological hazard. The basic lifeline systems such as transportation, electricity, communications, water supply and drainage, gas, hydraulic structures and many others were damaged severely, with damage not seen in Chinese history so far. In this paper, seismic performance of the water and sewage pipelines is studied. The main damage to water supply and sewer system were those of pipelines. The pipelines were destroyed seriously in the high intensity areas and the damage to pipelines was at large. The large underground deformation caused joint and valve shaft to be fractured. Some leaks were caused by collision of the heavy block from the collapsed buildings, and some iron pipes had been corroded and aged. Some of the water supply and sewage components were constructed just before the earthquake that suffered heavy damage. It was due to poor quality of the construction that is also a main problem in our country.