بررسي تغييرات جمعيت و نحوه خسارت تريپس ميوه پسته Liothrips austriacus (Thy.: Phlaeothripidae) روي درختان پسته و بنه رفسنجان

در باغهاي پسته، تريپس‌ها جزو آفاتي هستند كه در سطوح محدود فعاليت دارند و اهميت آنها در نواحي پسته‌كاري متفاوت مي‌باشد. در تحقيق حاضر تغييرات جمعيت و نحوه خسارت تريپس Liothrips austriacus (Karney) روي درختان پسته و بنه در شهرستان رفسنجان بررسي شد. نتايج نشان داد كه وضعيت تغييرات جمعيت تريپس ميوه پسته روي دو گياه ميزبان يعني پسته و بنه متفاوت است. در درختان پسته، فعاليت آفت از فروردين ماه آغاز شد و جمعيت آن به تدريج افزايش يافت و در تير ماه به حداكثر رسيد، سپس جمعيت آن سير نزولي داشت. البته با برداشت محصول، از اواسط شهريور ماه و حذف ميوه‌ها، جمعيت تريپس بشدت كاهش يافت و به صفر رسيد. در مورد درختان بنه اوج فعاليت و تراكم نسبي جمعيت تريپس ميوه پسته در ماههاي ارديبهشت و خرداد بدست آمد و بعد جمعيت آن به تدريج كاهش يافت. روند كاهش جمعيت آفت روي درختان بنه نسبت به درختان پسته بسيار سريعتر بود، به طوري كه از مرداد ماه به بعد تعداد كمي تريپس روي درختان بنه جمع‌آوري شد. در حالي كه در دوره مشابه جمعيت بالاتري از تريپس روي درختان پسته وجود داشت. نتايج همچنين نشان داد روند ظهور و فعاليت اين تريپس روي درختان بنه نيز شبيه فعاليت آن روي درختان پسته مي‌باشد، اما تراكم نسبي جمعيت روي درختان پسته نسبت به درختان بنه بطور معني‌داري بيشتر بود. براساس نتايج تحقيق حاضر، خسارت اصلي اين تريپس مربوط به لاروهاي آن است كه با تغذيه از محل پوست رويي ميوه پسته (Pericarp)، موجب تغيير رنگ و بروز لكه‌هاي تيره و قهوه‌اي روي ميوه مي‌شوند و بعد تركهاي نامنظم در اين قسمت بوجود مي‌آيد. در درختان بنه آلوده به اين حشره علايم خسارت بر روي ميوه يا ساير اندام‌هاي اين گياه مشاهده نشد. در اين تحقيق ميوه‌هاي آلوده به تريپس به منظور بررسي آلودگي به آفلاتوكسين نيز مورد آزمايش قرارگرفت. نتايج نشان داد كه زهرابه آفلاتوكسين در اين گروه از ميوه‌ها وجود دارد. بنابراين با توجه به زندگي اين حشره بر روي ميوه‌هاي پسته و تغذيه از آن، اين حشره به‌عنوان تريپس ميوه پسته نامگذاري گرديد.

Thrips are considered as the minor pests in the pistachio orchards in Iran. However their economic importance is different at various pistachio plantations of the country. In present investigation the population fluctuations and damage of Liothrips austriacus (Karney) on cultivated (Pistacia vera linnaeus) and wild-pistachio trees (Pistacia atlantica, subspecies P. mutica (Fisher and C. A. Meyer) were surveyed in Rafsanjan, southern part of Iran. It was found that the population fluctuations of this insect is different on both examined host plants. Population density of L. austriacus began to increase from early April and reached to its peak in July and then declined thereafter gradually. This species disappeared on aerial parts of pistachio trees immediately after harvest and prior to leaves fall. However, on wild pistachio trees, the population density reached to peak in June and declined to low density conditions. The developmental period of the insect on wild pistachio trees in mountainous areas was clearly shorter than that of cultivated trees in plane areas. The present work showed that the thrips larvae cause damage on fruits due to feeding on pericarp. Liothrips austriacus causes brown spots on fruits’ hull, then injured fruits becomes dry and irregular cracks appear on fruitsʹ pericarp. No symptoms of thrips injury were found on aerial parts of the wild pistachio trees. In the meantime, thrips-infected fruits were furthere examined for aflatoxin contamination. As, L. austriacus is commonly active on pistachio fruits, the term "pistachio fruit thrips" have been applied to describe the pest in the literature.