نگاهي روان‌شناختي به «انسان كامل از ديدگاه قرآن»

Psychological Approach to "Perfect Man in the Quran"

هدف از اين پژوهش عبارت بود بر داشتن گامي در جهت ارايه يك تحليل روان‌شناختي از «انسان كامل در قرآن» و به دنبال آن، پاسخگويي به اين سوال كه «چگونه مي‌توان محتواهاي قرآني مربوط به انسان كامل را ساختاري روان‌شناختي داد؟». روش پژوهش عبارت بود از تحليل مفهومي و نظري مفاهيم مربوط به «انسان كامل» با روش‌شناسي رايج در حوزه‌هاي علميه و علوم اسلامي، اين تحقيق با بررسي و تحليل آيات قرآن در مورد انسان‌هاي برتر، فهرستي از معادل‌هاي انسان كامل را از قرآن استنباط نمود. آنگاه با التزام به مفاهيم آيات قرآن به قالب‌ريزي آن در مفاهيم اساسي دانش‌ روان‌شناسي پرداخت. براساس دستاوردهاي اين تحقيق كه رويكردي ميان‌رشته‌اي را تعقيب كرده، ويژگي‌هاي انسان كامل در چهار دسته شناختي، رفتاري، عاطفي و سه‌جنبه‌اي از قرآن را استخراج و در قالب چند مدل تصويري ارايه شده است.

The aim of this study was to provide a psychological analysis of the "perfect man in the Qurʹan" and consequently to answer this question: "How can Quranic content related to the perfect man be presented in a psychological structure?". The research was performed by theoretical and conceptual analysis of concepts related to the "perfect man" using the common methodology in the religious seminaries and Islamic sciences. The author of the present research study first investigated and analyzed verses of the Qurʹan about superior human beings, and then he made a list of Quranic examples of perfect man. He finally presented these Quranic concepts in the form of basic concepts of psychology while keeping in mind not to alter nor misrepresent them. According to the achievements of this research study, characteristics of perfect man are presented in four groups: cognitive, behavioral, emotional and three-fold. They are extracted from the Quran and presented in the form of visual models.