شناسايي و تغييرات جمعيت عنكبوت‌ها (Arthropoda: Araneae)در مزارع برنج استان مازندران

Fauna and Population Fluctuations of Spiders (Arthropoda: Araneae) in Rice Fields of Mazandaran Province

عنكبوت‌ها جزو شكارگران فعال و كارآمد در اغلب زيست‌بوم‌ها3 بوده و در مزارع و باغات نقش موثري در كنترل آفات مختلف ايفا مي‌نمايند. فون اين گروه از بندپايان در سال‌هاي 1384 تا 1388 و تغييرات جمعيت و فعاليت آن‌ها طي سال‌هاي 1384 و 1385 در شاليزارهاي مازندران مورد بررسي قرار‌گرفت. پنجاه و سه گونه عنكبوت متعلق به 44 جنس از مزارع برنج مازندران جمع‌آوري و شناسايي شدند كه از اين تعداد، پنج‌گونه‌ شامل Dysdera aculeata Kroneberg ، Harpactea babori (Nosek)، Pardosa hortensis (Thorell)، Pardosa paludicola (Clerck) وTedia oxygnatha Simon براي فون ايران جديد مي‌باشند. بررسي‌هاي انجام‌شده در رابطه با تعيين تراكم دستجات تخم عنكبوت‌ها روي ارقام مختلف برنج (شامل طارم، فجر، خزر، شفق، تابش، ساحل، ندا، پويا و كادوس)در خزانه‌ها نشان داد كه بيشترين تراكم دستجات تخم عنكبوت‌ها روي رقم‌هاي طارم، فجر و خزر و كمترين تراكم روي رقم تابش وجود داشت. تراكم دستجات تخم در مناطق مختلف مازندران (شامل سوادكوه، بابلسر، محمود آباد، بابل، فريدون‌كنار، ساري، نور و آمل) داراي تفاوت معني‌داري بودند، به طوري‌كه بالاترين تراكم در مناطق ساري و آمل و پايين‌ترين تراكم در منطقه‌ي نور به‌دست آمد. نتايج پژوهش حاضر در رابطه با تغييرات جمعيت عنكبوت‌ها در مزارع برنج نشان داد كه انبوهي جمعيت اين شكارگران در طول فصل زراعي با گذشت زمان به تدريج افزايش مي‌يابد، اما كاربرد حشره‌كش‌ها در شاليزارها باعث تلفات شديدي در جمعيت آن‌ها مي‌گردد. همچنين بر اساس نمونه‌برداري‌هاي انجام شده در ساعات مختلف روز، اوج فعاليت اين بندپايان در ساعات 10 صبح و 18 عصر و كمترين فعاليت در ساعت 12 ظهر تعيين گرديد.

Spiders are the powerful and efficient predators in almost all ecosystems which have effective role in different pest control. The fauna of these arthropods was surveyed during 2005-2009, and their population fluctuations and activities were studied in Mazandaran paddy fields in 2005-2006. A total of 53 spider species of 44 genera were collected and identified from paddy fields of Mazandaran province. Of these, five species including, Dysdera aculeata Kroneberg, Harpactea babori (Nosek), Pardosa hortensis (Thorell), Pardosa paludicola (Clerck) and Tedia oxygnatha Simon were new records for Iran fauna. The results of determining the egg massesʹ densities on different rice varieties (including, Tarom, Fajr, Khazar, Shafagh, Tabesh, Sahel, Neda, Pouya, and Kadus) indicated that the highest egg density was obtained on the varieties Tarom, Fajr, and Khazar and the lowest one on Tabesh. Also, the egg massesʹ density was significantly different in different locations of Mazandaran (including, Savadkooh, Babolsar, Mahmood-Abad, Babol, Fereydon-Kenar, Sari, Nour, Amol); the highest population density was observed in Sari and Amol and the lowest density in Nour. The results of population fluctuations of spiders in paddy fields indicated that the population density was increased through the crop season (April-August), but insecticides’ application decreases the density severely. Also the population dynamics of spiders was significantly different during the days, and the highest density was obtained in 10 a.m. and 18 p.m. and the lowest was 12 because of warmer weather condition.