ارزيابي مقاومت ارقام مختلف گونه هاي روغني Brassica نسبت به شته خردل Lipaphis erysimi (Hemiptera: Aphididae) در شرايط گلخانه اي

Resistance Characterization of Different Oilseed Cultivars of Brassica to Mustard Aphid, Lipaphis erysimi (Hem.: Aphididae) Under Greenhouse Conditions

شته ي خردل .Kalt Lipaphis erysimi از مهم‌ترين آفات گياهان روغني Brassica در ايران و ساير مناطق گرمسيري جهان است. هفت رقم از سه گونه گياه Brassica شامل B. napus (cv. Licord, Elite, Okapi, Hyola 401, RGS003)، B. rapa (cv. Park land)،B. juncea (cv. Land race) جهت بررسي مقاومت آنتي زنوز و آنتي بيوز نسبت به شته ي L. erysimi تحت شرايط گلخانه اي با دماي 2 ± 25 درجه سانتيگراد، رطوبت نسبي5 ± 60 درصد، و دوره نوري 16:8 (تاريكي: روشنايي) مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج آزمون آنتي زنوز نشان داد كه انبوهي شته ي خردل روي ارقام مورد مطالعه در ساعات مختلف شمارش (48 و 72 ساعت) تفاوت معني داري داشت (05/0 > P و 01/0 > P به ترتيب براي 48 و 72 ساعت). انبوهي شته روي ارقام RGS003 و Okapi به طور معني داري كمتر از ساير ارقام بود. نتايج آزمون آنتي بيوز بيانگر تفاوت معني دار (05/0 P < ) در شاخص هاي جدول زيست باروري شته به استثنا زمان دو برابر شدن جمعيت (dt) روي ارقام مورد مطالعه بود. بيشترين مقدار نرخ ذاتي افزايش جمعيت (rm) شته روي رقم Land race (01/0 ± 324/0 ماده/ماده/روز) و كمترين آن روي رقم Elite (01/0 ± 278/0 ماده/ماده/روز) بود. نتايج اين بررسي نشان داد كه ارقام Elite، Okapi و RGS003 جز مقاوم ترين ميزبان ها در مقايسه با ساير ارقام مورد مطالعه بودند و امكان استفاده از آن ها در برنامه هاي كنترل تلفيقي اين آفت وجود دارد.

The mustard aphid, Lipaphis erysimi Kalt, is one of the most severe pests of Brassica species in Iran and other tropical regions in the world. Seven cultivars of three Brassica species including B. napus (cv. Licord, Elite, Okapi, Hyola 401, and RGS003), B. juncea (cv. Land race) and B. rapa (cv. Park land) were evaluated to study the antixenosis and antibiosis resistance to L. erysimi under greenhouse conditions at 25±2 °C, 60±5% RH, and a photoperiod of 16:8 (L: D) h). Results of antixenosis test demonstrated that density of L. erysimi at different counting hours (48 and 72 h) was significantly different on examined cultivars (P < 0.05 and P < 0.01 after 48 and 72 h, respectively). Aphid density on Elite, Okapi, and RGS003 cultivars was significantly higher than that on the other cultivars. In antibiosis test, the results showed that there was a significant difference in aphid life-table fertility’ parameters, with the exception of population doubling time (dt), between different cultivars (Intrinsic rate of increase (rm): P < 0.05; Net reproductive rate (Ro): P < 0.05; Mean generation time (T): P = 0.05 and Finite rate of increases (?): P < 0.05). The highest aphid rm was found on Land race cultivar (0.324 female/female/day), whereas the lowest aphid rm was recorded on Elite (0.278 female/female/day). Our results suggest that Elite, Okapi, and RGS003 cultivars were the most resistant hosts for L. erysimi compared to the other tested cultivars. Resistant cultivars identified in this study could be used for management control of mustard aphid.