نقش ها، وظايف و ويژگي هاي مدير در آيينه مديريت قرآن با نگرشي بر جز هاي 7 تا 9 قرآن كريم و تاسي از نهج البلاغه

Roles, Duties, and Characteristics of Managers Depicted in Chapters 7, 8, and 9 of the Holy Quran from the Nahjolbalaqehʹʹs Point of View

ضرورت مديريت در زندگي اجتماعي، از بديهيات بوده و هيچ نيازي به استدلال و برهان ندارد؛ زيرا زندگي اجتماعي هر چند در مجموعه اي بسيار اندك و كوچك، بدون داشتن مدير و سازمان دهي خاص، سامان نيافته و به سرعت از هم پاشيده و متلاشي خواهد شد. در فرهنگ اصطلاحات، براي مديريت تعاريف گوناگوني ارايه شده است. برخي، مديريت را هنر دانسته و گفته‌اند: «هنر مديريت، هدايت، ايجاد هماهنگي و نظارت بر تعداد زيادي از افراد براي نيل به هدف و يا مقصودي معين است» (ساروخاني، 1386: 766). قرآن كريم، كتابي كه از سوي خداوند متعال و خالق و پرورش دهنده تمام موجودات از جمله انسان، نازل گرديده، بيان كننده نيازهاي زندگي بشري براي رشد و تعالي و تكامل است و مديريت قرآني عبارت است از هنر كشف استعدادها، تجهيز، تحريك، تنظيم و هدايت نيروها به سمت هدف هاي الهي (حيدري، فصلنامه مديريت آموزشي: 18). در اين مقاله نگارنده از آيه 83 سوره مايده تا آخر سوره مايده و تمام سوره مايده و انعام و سوره انفال تا آخر آيه 40 را مورد بحث و تحليل قرار داده و ويژگي‌ها، نقش ها و وظايف مديران را به تصوير مي‌كشد كه از مهم ترين آن‌ها مي توان به موارد زير اشاره كرد: *مديران سازمان‌ها در ابلاغ دستورات مي‌بايست از شيوه‌هايي استفاده كنند كه همه افراد سازمان در جريان آن دستورات قرار گيرند. * اطلاعات و دانش سازماني بايد رده‌بندي و طبقه‌بندي شود و مديران نبايد همه اطلاعات و دانسته‌هاي خود را در اختيار عموم كاركنان بگذارند، اين امر ممكن است مشكلات و بحران‌هايي را براي سازمان ايجاد نمايد. * از وظايف ديگر حوزه مديريت ايجاد فضاي رقابت و انگيزش و تكريم ارباب رجوع است. * داشتن هدف و برنامه، پاسخگويي، انتقاد پذيري، شايسته سالاري، توانمندي در ماموريت و رسالت. مديران و ... از نكات مهم مديريتي اشاره شده در اين مقاله است كه در علم مديريت امروزي جز اصول مهم مديريتي به شمار مي‌روند. خلاصه اين كه مديريت قرآن به جهت اتصال به علم مطلق الهي و عدم ابطال پذيري مي‌تواند چالش‌ها و تنگناهاي پيش روي مديران و جامعه هزاره سوم را تبيين و مرتفع نمايد.

The necessity of management in social life is an axiomatic issue, and does not need to be proved. The reason is that a social life, even in a very small size, will not survive without a manager, or a special planning. There are different definitions given in dictionaries for the word "management". Some believe that it is art and say that, "the art of management is guidance, establishing coordination, and supervision of a lot of people in order to achieve a predetermined goal or purpose," Saroukhani, 2007, p. 766). The holy Quran, has been descended by Allah, the creator of all creatures. A book that elaborates the needs of peopleʹs life in order to grow and evolve. The Quranic management includes the art of discovering, equipping, stimulating, adjusting, and leading the work forces toward the Allahʹs goals (Heidari, Educational Management Quarterly, p.18). In this paper, Chapters 7, 8, and 9 of the holy Quran is investigated in order to depict the managersʹ characteristics, roles, and duties.