تحليل و ارزيابي «نابرابري» تخصيص منابع مالي در مناطق آموزش و پرورش شهر تهران و آثار آن‏

An evaluation of inequity in financial resource allocation among Tehran ‎educational districts and its effects

با توجه به اهميت «نابرابري» و عواقب آن، در اين مطالعه درجه و ‏ميزان نابرابري در تخصيص منابع مالي بين مناطق نوزده‌گانه آموزش ‏و پرورش شهر تهران، در سال‌هاي 84-1379 و ارتباط آن با ‏شاخص‌هاي كيفيت عملكرد آموزشي مناطق مذكور مورد ارزيابي قرار ‏گرفت. داده‌هاي آماري، از طريق مراجعه به مستندات مناطق گردآوري ‏شده و با به‌ كارگيري فنون آماري متناسب، شامل ضريب پراكندگي، ‏تحليل واريانس و ضريب همبستگي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. ‏نتايج به دست‌ آمده، تاكيدكننده وجود نابرابري قابل ‌توجه در تخصيص ‏منابع مالي سرانه است. درصد نابرابري، براي دوره متوسطه نظري ‏بيشترين (26 درصد) و براي دوره ابتدايي، كمترين (16 درصد) بود. ‏نابرابري در بودجه سرانه بين مناطق نيز يكسان نيست؛ درصد نابرابري ‏در مناطق برخوردار بيش از ديگر مناطق ارزيابي شده است. در زمينه ‏ارتباط ميزان و نحوه توزيع منابع با شاخص‌هاي كيفيت عملكرد ‏آموزشي (به ويژه براي دوره‌هاي تحصيلي ابتدايي و راهنمايي)، ‏برآوردها همبستگي بالايي را نشان ‌دادند؛ بودجه سرانه بيشتر با ‏عملكرد مطلوب‌تر و درصد نابرابري بيشتر با عملكرد نامطلوب‌تر همراه ‏بود. به اين ترتيب، يافته‌ها با پيش‌بيني‌هاي نظري و نتايج مطالعات ‏تجربي پيشين سازگارند و اين نكته اساسي را آشكار مي‌سازند كه براي ‏دست‌يابي به عملكرد آموزشي مطلوب، سياست‌گذاران بايد هم ميزان ‏منابع و هم نحوه تخصيص آن را موردنظر داشته باشند. غفلت از نحوه ‏توزيع امكانات، چه بسا آثار مثبت منابع مالي بيشتر را خنثي كند. ‏

Given the importance of inequity issue and its effects in ‎social context, at the present paper evaluates the extent of ‎inequity in financial resource allocation among 19 ‎educational districts in Metro Tehran for 2000-2005 ‎period. The paper would examine its impact on the ‎quality of educational performance. Official records and ‎documents were used for collecting appropriate data. ‎These were analyzed by applying appropriate statistical ‎techniques (i.e., variation coefficient, analysis of ‎variance and correlation coefficient). It was found that ‎‎(1) there is a great degree of inequity in per capita ‎student financial resources allocated among the ‎educational districts, (2) the percentage of inequity is the ‎greatest for secondary education (i.e., 26%) and the least ‎for primary education (i.e., 16%), and (3) the percentage ‎of inequity is more in affluent districts than other ‎districts (i.e., 31% in comparison with 27%, poor ‎districts, and 21%, intermediate districts). As for the ‎relationship between the distribution of per capita student ‎financial resources and the quality of educational ‎performance (especially for primary and guidance ‎education), a very high degree of correlation was noted. ‎the findings show a positive relationship in particular ‎between the amount of per capita student resources and ‎educational performance, and a negative relationship ‎between the inequity percentage and educational ‎performance, which are consistent with theoretical ‎expectations and some other empirical findings. Thus, ‎the policy makers should take into consideration both the ‎amount as well as the distribution of financial resource ‎allocation to achieving optimal educational performance; ‎ignoring the distribution state of allocation may ‎extinguish the effects of the extra amount of financial ‎resources on educational performance.‎