شناسايي، طبقه‌بندي و اولويت‌بندي ريسك‌هاي اوراق بهادار مضاربه با تاكيد بر فقه اماميه با رويكرد مدلسازي تصميم گيري چند معياره

Recognition, Classification and Order of Priority of the Risks of Modarabah Sukuks with Emphasis on Shiite Jurisprudence, through Multi-criteria Decision Making Modeling

با توجه به قانون توسعه ابزارها و بازارهاي مالي جديد در راستاي تسهيل سياست‌هاي اصل 44 قانون اساسي مصوب آذرماه 88 در مجلس شوراي اسلامي و ضرورت جذب سرمايه‌گذاران داخلي و خارجي مسلمان و غيرمسلمان، ناچار به توسعه و تنوع در ابزارهاي مالي اسلامي هستيم كه هم منطبق با اصول شريعت باشند و هم توجيه مالي و اقتصادي داشته باشند. از جمله رايج‌ترين اين روش‌ها صكوك (اوراق بهادار اسلامي) مي‌باشد. در مقايسه با ساير اوراق صكوك، صكوك مضاربه با توجه به ويژگي‌هاي خاص خود از جمله صكوكي مي‌باشد كه هم اكنون در كانون توجه شركت‌‌ها و دولت‌هاي مسلمان جهت تامين منابع مالي قرار دارد. از آنجا كه در طراحي هر ابزار مالي اسلامي‌ بايد به پنج بعد" 1. فقهي ‌2. حقوقي 3. طراحي مدل مالي 4. مديريت ريسك 5. حسابداري و مالياتي " توجه كرد؛ در اين پژوهش ابتدا بر اساس روش تحقيق دلفي ريسك‌هاي صكوك مضاربه در سه طبقه ريسك‌هاي سرمايه‌گذاران، ريسك‌هاي موسسه‌ي ‌‌بازرگاني (باني) و ريسك‌هاي موسسه‌ي مالي(واسط) طبقه‌بندي شدند و سپس با استفاده از تلفيق تكنيك‌هاي SAW وTOPSIS ريسك‌هاي نوسان قيمت كالاهاي موضوع تجارت، تورم، تعهدات عقد مضاربه، بازار و نقدشوندگي به ترتيب در اولويت 1 تا 5 قرار گرفتند.

According to developing an act or new financial tools and markets to facilitate the enactment of the policies in the Article 44 of the Constitution approved in Azar 88 (November 2009) by the Islamic Consultative Assembly, and necessity to attract foreign and local Muslim and non-Muslim investors, we found that we have to develop and diversify Islamic financial tools which are compatible with the principles of Islamic Law and are financially and economically justifiable. One of the most common ways to achieve this end is using Sukuks (Islamic bonds). Nowadays, Muslim companies and states focus on Modarabah Sukuks in order to find financial resources (due to the particular features of these Sukuks compared with other Sukuk bonds). Since observing "juridical, legal, designing financial model, risk management, computational, and tax dimensions" in designing any Islamic financial tool has special importance, the risks of Modarabah Sukuks were first classified into investorsʹ risks, risks of commercial association (the founder) and risks of financial association (the broker) based on Delphi research method. Then the risks of price fluctuation of the goods relating to commerce, inflation, obligations of Modarabah Sukuks, market, and liquidity were arranged in the order of priority from 1 to 5 by using a combination of SAW and TOPSIS techniques.